میترا زمانی - مربی پژوهش گروه پژوهشی بیوتکنولوژی صنعتی، مرکز آنالیز شیمیایی - پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی (ACECR) - البرز-ایران
نجمه یزدانفر - استادیارگروه پژوهشی بیوتکنولوژی صنعتی ، گروه پژوهشی صنایع شیمیایی ، مرکز آنالیز شیمیایی - پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی (ACECR)– البرز- ایران
مهناز قمبریان - استادیارگروه پژوهشی صنایع شیمیایی، مرکز آنالیز شیمیایی - پژوهشکده توسعه صنایع شیمیایی جهاد دانشگاهی (ACECR) - البرز- ایران

فلزات سنگین به عنوان آلاینده محیط زیست، آب و غذا، یک خطـر بـالقوه بـرای موجـودات زنـده محسـوب مـی شـوند. درپژوهش حاضر ارزیابی دو فلز سرب و قلع در انواع کنسرو سبزیجات، مد نظر قرار گرفت. سرب به عنوان یکی از پرخطرتـرین فلـزاتسنگین که از منشأ محیطی وارد محصولات می گردد و قلع به عنوان یک فلز سمی که طی مراحـل فـرآوری و بسـته بنـدی امکـانورود به کنسروهای عرضه شده در قوطی فلزی را دارد. برای این منظور در بهار 1394 چهار نوع کنسرو سبزیجات پر مصرف شامل، کنسروهای خیار شور، ذرت، قـارچ و نخودسـبزعرضه شده در استان البرز (20 نمونه از هر کنسرو،جمعاٌ 80 نمونه) تهیه شد و پس از آماده سازی و هضم نمونـه ها، مقـدار سـرب وقلع با استفاده از روش اسپکتروفتومتری جذب اتمی کوره ای (AAS-GF )اندازه گیری شد. .نتایج ارزیابی ها نشان داد در 4 سری نمونه های مورد آزمایش، میانگین سرب در کنسروهای خیار شـور، ذرت، قـارچ و نخـودسبز به ترتیب 0/062 ، 0/020 ،0/005 و 0/012 میلی گرم بر کیلوگرم (100 %نمونه ها در محدوده ی مجاز اسـتاندارد) و میـانگینقلع اندازه گیری شده در کنسروهای خیار شور، ذرت، قارچ و نخودسبز به ترتیـب 0/207، 0/069 ،0/069و 00/088میلـی گـرم بـرکیلوگرم (100 %نمونه ها در محدوده ی مجاز استاندارد) می باشد. حداکثر میزان سرب در کنسرو ذرت ( kg/mg 95/0 )و بیشترینمیزان قلع در کنسرو خیارشور ( kg/mg 4/1 )مشاهده شد. میانگین هر دو آلاینده در کنسرو خیـار شـور بیشـتر از سـایر فـرآوردههاست، بنابراین می توان نتیجه گیری نمود که خیار بیش از سایر محصولات مورد بررسی در معرض آلودگی به سرب می باشـد و ازسوی دیگر با توجه به ماهیت اسیدی کنسرو خیار شور در مقایسه با سایر کنسروها بالاتر بودن میزان قلع در ایـن فـرآورده منطقـیاست. اگرچه میزان سرب در تمام نمونه ها در محدوده مجاز استاندارد (کمتر از mg 1 )می باشد اما از آنجا کـه در برخـی از نمونـهمقدار مشاهده شده این آلاینده نزدیک به بیشینه حد مجاز است، پایش دوره ای در اینخصوص ضروری است

فلزات سنگین، سرب، قلع، اسپکتروفتومتری جذب اتمی، کنسرو