علیرضا ظهیرالدین - دانشیار گروه روانپزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی
آرزو کیانی - دستیار گروه روانپزشکی دانشکده پزشکی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی

اختلال مصرف مواد، دومین بیماری شایع روانپزشکی در جوامع مختلف بوده و حداکثر شیوع آن سنین 34-18سالگی می باشد. با توجه به شیوع وعوارض شناخته شده اختلال سوء مصرف مواد ونیز روند روبه افزایش این مشکلو گستردگی اثرات سوء این اختلال بر فرد وجامعه ، این مطالعه با هدف تعیین اثرات عوامل پاتولوژیک دوران کودکیواختلال مصرف مواد در مراجعین به مراکز درمانی و بهداشتی مرتبط با اختلال مصرف مواد در سطح شهر تهران درسال های ٨٠- ٧٩ انجام گرفت. این مطالعه به روش مورد شاهد (case- control) برروی ١٠٠ آزمودنی ، شامل ٥٠ نفر (شاهد) و ٥٠ نفر (مورد) از نظر وجود رابطه ١٤ عامل موجود در دوران کودکی و نوجوانی با اختلال مصرف مواد در سنین بزرگسالی، به کمک مصاحبه نیمه ساختار یافته براساس DSM-IV انجام گرفت. ضمنًا جهت کاهش عامل مخدوش کننده (Memory Biase) والدین آزمودنیها نیز توسط مصاحبه نیمه ساختار یافته براساس DSM-IV در رابطه با عوامل مورد مطالعه در آزمودنی ها ، مورد بررسی قرار گرفتند.از مقایسه گروه شاهد و مورد مشخص شد ، که بین عدم نظارت و کنترل والدین ، ابتلاء یکی از اعضای خانواده بهمصرف مواد ، داشتن دوستان مبتلا به مصرف مواد و تحت تأثیر دوستان و همسالان قرارداشتن با اختلال مصرف مواددر سنین 30-20 ارتباط معنا داری وجود دارد PV<0/03. لیکن بین وجود رفتارهای تخریبی دوران کودکی (سن زیر ١١ سال) ، بیماری جسمی و روانی مشخص ، سوء استفاده فیزیکی و روانی ، وجود طلاق و جدایی ( بیش از ٦ماه یکی از والدین) ، جمعیت و وضعیت اقتصادی خانواده و اختلال مصرف مواد ارتباط معناداری حاصل نشد.نتیجه نهائی اینکه برخی از عوامل دوران کودکی با اختلال مصرف مواد در سنین ٣٠-٢٠ سالگی ارتباط دارند. لذااز یافته های این پژوهش می توان در طرح ریزی برنامه های آموزشی و تعیین گروههای پر خطر ، طرحهای درمانیوپیشگیری استفاده کرد.

اختلال مصرف مواد ، دوران کودکی ، دوران نوجوانی