حمیدرضا صراف معیری - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
فاطمه پیرایش فر - استادیار دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان
اورنگ کاوسی - دانشجوی سابق کارشناسی ارشد، دانشکده کشاورزی دانشگاه زنجان

کنه تارتن دولکه ای Tetranychus urticae Koch یکی از آفات مهم و چندخوار میباشد که خسارت قابل توجهی به محصولات کشاورزی وارد میسازد. در سالهای اخیر با توجه به مشکلاتی که استفاده از حشره کشهای مصنوعی بوجود آورده است، اسانسهای گیاهی به عنوان ترکیباتی طبیعی برای حفاظت از گیاهان مورد توجه قرار گرفته است. در تحقیق حاضر اثر دورکنندگی اسانس های گیاهی خانواده نعنائیان شامل رزماری Rosmarinus officinalisL مرزه Satureja hortensis Lو نعناع فلفلی Mentha piperita L. روی T. urticae به روش زیست سنجی برجهای دوقلو مورد بررسی قرار گرفت. آزمایشها در شرایط دمایی 23+_ 2 درجه سانتی گراد، رطوبت نسبی 60 ±5 درصد و در شرایط نوری دائم انجام شد آزمایش های زیست سنجی در دزهای 0/043و0/073و0/326و0/348 میکرو لیتر بر سانتی متر مربع از هریک از اسانس ها و در چهار بازهی زمانی انجام شد. نتایج نشان داد اسانس نعناع فلفلی بیشترین اثر دورکنندگی 91% را روی ماده های بالغ T. urticae در بالاترین دز 0/348 میکرولیتر بر سانتیمتر مربع داشت، اما اختلاف معنی داری با سایر اسانس ها وجود نداشت P> 0.05 همچنین بیشترین میزان دوام در مورد اسانس مرزه مشاهده شد. در این مقاله یک روش جدید برای ارزیابی اثر دورکنندگی اسانس های گیاهی برای برخی از گیاه خواران بندپا، مانند کنه ها نیز معرفی شده است

اسانس های گیاهی، دورکنندگی، رزماری، مرزه، نعناع فلفلی