حامد علی پور - کارشناس ارشد طراحی شهری و مدرس دانشگاه؛ دانشگاه آزاد اسلامی واحد شیراز
سید محسن موسوی نیک - کارشناس ارشد طراحی شهری، دانشگاه آزاد اسلامی واحد مشهد

امروزه استفاده از اصول پدافند غیرعامل به عنوان راه حلی جهت کاهش خطر پذیری در برابر حوادث مختلف قهری طبیعی و غیر طبیعی (انسانی) و افزایش کارایی ساختمان هنگام روبرو شدن با شرایط دشوار مطرح می گردد. اهمیت توجه به پدافند غیرعامل تا حدی بوده که در مقررات ملی ساختمان مبحثی مجزا به آن اختصاص یافته. با این حال همچنان نیاز به وجود قوانین و اصول و ضوابط متقن و مبسوط در حوزه های مختلف طراحی ساختمان بخصوص در بعد بیرونی و فضای عمومی احساس می گردد. چرا که بخش مهمی از حوادث قهری در زمان حضور شهروندان در فضاهای عمومی رخ می دهد. این پژوهش در نظر داشته تا با بررسی و تحلیل بدنه های شهری، الزامات پدافند غیرعامل در طراحی و اجرای این عناصر کالبدی شهری را بررسی نماید. در این راستا از روش های مطالعات اسنادی و کتابخانه ای در بخش نظری و همچنین تحلیل های مختلف گرافیکی و عکسی در بخش مطالعات میدانی بهره گرفته شده است. براساس نتایج حاصله می توان با استفاده از برخی تمهیدات پدافندی در طراحی بدنه ها ضریب ایمنی و امنیت محیط شهری را تا سطح بالایی ارتقاء داد. تنایج حاصل از این پژوهش در قالب مجموعه ای از راهکارهای طراحانه جهت طراحی بدنه شهرها با رویکرد پدافندی ارایه شده است که می تواند راهنمایی مقدماتی در راستای ایمن سازی و مقاوم سازی فضاهای عمومی شهرها در برابر حوادث قهری باشد. تکمیل و تدقیق این راهکارها در قالب اصول، روش ها و ضوابط پدافند غیر عامل در بدنه فضاهای شهری نیازمند مطالعات گسترده تری است که امید است در آینده صورت گیرد.

بدنه های شهری، پدافند، پدافند غیرعامل ، راهکارهای طراحی شهری