سرور داوری - دانشجوی کارشناسی ارشد گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه فردوسی
علیرضا راشکی - استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه فردوسی مشهد
مرتضی اکبری - استادیار گروه مدیریت مناطق خشک و بیابانی، دانشگاه فردوسی مشهد
علی اصغر طالبانفرد - کارشناس ارشد منابع طبیعی، اداره کل منابع طبیعی و آبخیزداری استان خراسان رضوی

بیابان زایی به عنوان معضلی جهانی بیشتر کشورهای خشک و نیمه خشک جهان هم چون ایران را با مشکل مواجه ساخته است. گسترش سریع بیابان زایی منجر به خسارت های اقتصادی، تخریب محیط زیست، شرایط ناپایدار سیاسی محلی و هرج ومرج های اجتماعی شده است. این فرایند همواره باتخریب خاک و منابع آب، پوشش گیاهی و دیگر منابع در شرایط طبیعی و اکولوژیکی همراه است. در این پژوهش تاثیر وضعیت پوشش گیاهی در روند بیابانزایی منطقه دشت قاسم آباد بجستان بر اساس مدل ایرانی IMDPA مورد بررسی قرار گرفت. برای این منظور، ابتدا نقشه واحدهای کاری (رخساره های ژیومورفولوژی) با استفاده از نقشه های شیب، زمین شناسی، پوشش گیاهی، کاربری، تصاویر رقومی ماهواره ای لندست 5 و بازدیدهای میدانی، در نهایت 3 واحد، 8 تیپ و 61 رخساره ژیومورفولوژی تهیه گردید. پس از ارزشده ی به شاخص های بیابانزایی مدل در واحدهای کاری، نقشه شدت خطر بیابانزایی تهیه گردید. نتایج ارزیابی نشان داد معیار پوشش گیاهی با ارزش 3/55 در کالس شدید بیابانزایی قرار دارد و شاخص وضعیت پوشش گیاهی با ارزش IV( 4) بیشترین تاثیر را در روند بیابانزایی منطقه مورد مطالعه داشته است.

شدت خطر بیابانزایی، IMDPA، قاسم آباد، بجستان