سیدمهدی عطار - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه شیراز
محمدجعفر هادیانفرد - استاد، بخش مهندسی و علم مواد، دانشکده مهندسی، دانشگاه شیراز
حمیدرضا سلطانی - رییس حفاظت از زنگ گاز رسانی شیراز

وجود جریان های سرگردان DC ناشی از هر منبعی (سیستم های حفاظت کاتدی، قطار های شهری و...) در مناطق شهری میتواند عاملی در تهدید به خوردگی خطوط لوله ی مدفون مانند خطوط لوله ی گاز و ... باشد. مساله تاثیر جریان های سرگردان و تداخلی بر روی خطوط لوله ی مدفون، یک مسیله جدی و خطرناک است و نادیده گرفتن آن هزینه های مستقیم و غیر مستقیم زیادی به صنایع تحمیل می کند. یکی از مهمترین روشهای حفاظتی برای لوله های مدفون استفاده توام از پوشش های مقاوم و بکارگیری سیستم های حفاظت کاتدی می باشد. وجود نقص در پوشش این خطوط لوله بنا به هر دلیلی، یکی از عوامل نفوذ جریان های سرگردان به این لوله ها و تخریب آنها میباشد. یکی از تاثیرات جریان های سرگردان، تغییر پتانسیل خط لوله نسبت به زمین و خارج کردن پتانسیل آن از محدوده ی حفاظتی می باشد. اندازه ی سطح نقص پوشش در نوع خوردگی ها و تغییر این پتانسیل موثر میباشد و شناخت این عامل، میتواند در بررسی ها مفید باشد. در این پژوهش اثر اندازهی نقص پوشش در تغییر پتانسیل خوردگی و احتمال وجود خطر خوردگی و یا جداشدگی پوشش در منطقه ی ورود یا خروج جریان مورد ارزیابی قرار گرفت. بدین منظور نمونه ها از لوله های گاز با پوشش کلتار تهیه شدند و در محیط خاک مرطوب تحت اثر جریان سرگردان قرار گرفتند. نتایج نشان داد که در شرایط یکسان، ریزتر شدن سطح نقص پوشش وضعیت حادتری در موارد حضور جریان سرگردان ایجاد خواهد کرد که در محل ورود جریان به سازه، امکان جداشدگی پوشش و در محل خروج باعث افزایش نرخ خوردگی خواهد شد. در متن مقاله به بررسی تصاویر متالوگرافی سطح فلز در محل ورود و خروج جریان پرداخته شده و در مورد نتایج، بحث میگردد.

جریان سرگردان DC ،خطوط لوله، پوشش، خاک، خوردگی