محمدجواد ناطق پور - استادیار جامعه شناسی دانشگاه تهران

روابط عمومی دیربازی است که در صحنه مدیریت و ارتباطات اداری ظاهر شده است. پیدایش روابط عمومی با گسترش و توسعه صنعت و تحول در نظام اداری در غرب همراه بود. به همین دلیل هنوز هم این بحث وجود دارد که روابط عمومی در حوزه مطالعات مدیریت قرار می گیرد و یا در مقوله مطالعات ارتباطات اجتماعی است. هر چند برنامه های درسی دانشگاهی در جهان به ویژه آمریکا تا حد قابل توجهی تکلیف این امر را روشن کرده و روابط عمومی را در زمره زیر مجموعه ارتباطات اجتماعی قرارداده است، در عین حال، ظهور پدیده «روابط عمومی الکترونیک» بار دیگر چالشهایی را بر سر راه میزبان این علم قرار داده است. بطوریکه رشته علمی و فنی اطلاعات (IT) این علم را به نحوی با خود مرتبط می داند. صرفنظر از این چالشها و مباحث، نکته مهم این است که چگونه می توان از این علم به ویژه در شرایط کنونی و گسترش فن آوری ارتباطات بین المللی بهره مند شد. بهره مندی از روابط عمومی در شرایط کنونی به ویژه در کشور ایران بستگی به شناخت وضعیت اقتصادی، صنعتی، فرهنگی، اجتماعی و مدیریت در عرصه های مختلف توسط روابط عمومی ها از یکسو، و نیز آموزشهای تخصصی برای این بخش از سازمان ها در زمینه های مختلف مورد نیاز در کشور دارد. توجه به تحولات اجتماعی نیز دگرگونیهایی که در صحنه اقتصادی و اداری بوجود می آید، در برنامه ریزی های روابط عمومی و موفقیت این حوزه مهم در سازمان های اداری، صنعتی، فرهنگی و اجتماعی از اهمیت خاصی برخوردار است. به ویژه بحرانهائی که ناگهان و بطور پیش بینی نشده ای در جامعه حادث می شوند و در روند برنامه ریزی و نحوه ارتباطات سازمان با جامعه تاثیر بسزایی می گذارد. آشنایی روابط عمومی ها با محیط زیست و نگرانی های ناشی از تغییرات محیط زیست و اثرات آن بر فعالیت ها و عملکردهای سازمان نیز از اهمیت خاصی برخوردار است.