مهدی محمودجانلو - دانشجوی کارشناسی ارشد مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه زنجان
فرهاد صمیمی نمین - استادیار گروه مهندسی معدن، دانشکده فنی و مهندسی، دانشگاه زنجان

به طورکلی حفر تونل در هر عمق از خاک یا سنگ منجر به تغییر سیستم توزیع تنش ها می شود و موجب همگرایی تونل و به وجود آمدن تغییرشکل ها و جابجایی هایی می شود. این همگرایی قبل از رسیدن جبهه کار به مقطع موردنظر آغاز می شود و پس از عبور جبهه کار از مقطعموردنظر تغییر مکان ها زیاد می شود. تغییر شکل ناشی از اجرای این سازه ها و تاثیر آن ها برسازه های سطحی یکی از چالش های اصلی در اینقبیل مسایل است. بنابراین نیاز جدی برای پیش بینی منطقی و قابل اعتماد از نشست و جابجایی ناشی از حفر تونل احساس می شود. دراینمقاله بااستفاده از شبکه عصبی مصنوعی و نرم افزار متلب سعی شده تا پیش بینی قابل قبولی از جابجایی و نشست تونل انجام شود و در نهایتبا مقایسه مدل ها و نتایج بدست آمده با نتایج واقعی روش مناسب پیش بینی با کمترین خطا به منظور پیش بینی نشست در تونل ارایه شود.نرم افزار مورد استفاده در این تحقیق، نرم افزار متلب می باشد به منظور استفاده از شبکه عصبی مصنوعی اطلاعات مربوط به 68 تونل که بهلحاظ حفاری، هندسه تونل و جنس زمین نزدیک به هم می باشند، مورد استفاده قرار گرفته است که این امر باعث بالا رفتن ضریبهمبستگی، کاهش خطا و نزدیک شدن نتایج به واقعیت شده است. لذا با استفاده از شبکه ساخته شده به پیش بینی نشست در تونل انتقال آبچهل چای سد نرماب می پردازیم. ارزیابی بین نتایج اندازه گیری و پیش بینی شده توسط شبکه نشان داده شده است که داده های آموزش برابر0/935 داده های ارزیابی برابر 0/972 و داده های آزمون 0/950 و در مجموعه کل داده ها 0/938 می باشد. درنهایت ضریب همبستگی شبکه عصبی مصنوعی برای تونل مورد مطالعه به 0/9196 رسید که نشان دهنده دقت بسیار خوب پیش بینی این جعبه ابزار و مقادیر واقعی می باشد که کارکرد خوب این روش می باشد.

شبکه عصبی مصنوعی، جابجایی، تونل انتقال آب چهل چای، ابزاردقیق، ضریب همبستگی