رضا زادگی میرزایی - دانشجوی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان یزد-پردیس شهیدان پاکنژاد
محمدجواد جلایق - دانشجوی کارشناسی زبان و ادبیات فارسی دانشگاه فرهنگیان یزد-پردیس شهیدان پاکنژاد

هر شاعری برای ایجاد ارتباط دقیق تر با مخاطب خود از روشها و تکنیکهای خاصی بهره میبرد که یکی از این تکنیکها تلمیح است. تلمیح که در حیطه علم بدیع از آن سخن به میان میرود حقیقتا پلی میان حال و گذشته است. ادیب نیشابوری(1344-1281ه ق) یکی از شاعرانی است که در دوره مشروطه میزیسته و از ضعف بینایی شدیدی رنج می برده، ولی در طول حیات علمی خود، شاگردان زیادی از جمله: ملکالشعرای بهار و بدیعالزمان فروزانفر را به جامعه ادبی تقدیم کردهاست. اشعار وی رنگ و بوی چندانی از دوره مشروطه و حوادث آن ندارد و به قول شفیعی کدکنی شاعر حاشیه مشروطیت است. در این مقاله سعی شده است تا علاوه بر بررسی تلمیح وانواع آن در دیوان عبدالجواد ادیب نیشابوری، بسامد آن نیز سنجیده شود . این پژوهش بر پایه تحقیق کتابخانهای صورت گرفته است و طی آن مشخص شد که در دیوان اشعار ادیب، حدودا 5/13 %ابیات را تلمیح تشکیل داده است. بیشترین بسامد تلمیحات (تلمیح مرکزی) را پیامبران و ایمه به خود اختصاص دادهاند.

تلمیح، ادیب نیشابوری، شعر، مشروطه