بهروز رفیعی - عضو هیات علمی پژوهشگاه حوزه و دانشگاه

در این جستار به بازنمود مفهوم واژگانی و اصطلاحی تربیت از نگاه عالمان مسلمان، و نیز معنای لغوی و اصطلاحی اخلاق از منظر دانشمندان پرداخته میشود تا زمینه معنایی لازم برای بازشکافت معنا و چیستی تربیت اخلاق از نگاه عالمان فراهم آید. تربیت، اخلاق و تربیت اخلاقی با رویکردی چند تعریف شدهاند؛ در این مقال، از این رویکردها به تربیت و اخلاق و تربیت اخلاقی سخن خواهد رفت. برای تحقق این مهم از نگرش شماری از علمان مسلمان مانند: جاحظ، فارابی، مسکویه، عامری نیشابوری، گروه اخوان الصفا، ابن جزار قیروانی، ابن سینا، ابوحیان توحیدی، راغب اصفهانی، ابوحامد غزالی، بیضاوی،سهروردی، نجمالدین کبری، مودودی، شهید مطهری، و نیز برخی از دانشمندان غربی چون: افلاطون، ارسطو، کانت، اگوست کنت، اسپنسر، ویلیام جیمز،روسو، دیویی، لوی برول، دورکایم، هیوم، لایبنیتس، جان لاک، میالاره به اشاره یاد شده است. نسبت اخلاق به تربیت، نسبت فطرت به تربیت، بعد هنجاری تربیت، فرق تربیت در مقام اثبات با تربیت در مقام ثبوت، دیدگاه اسلام نسبت به هریک از مسایل مطرح شده در مقاله از دیگر نکات آمده در این گفتار است.

اخلاق، تربیت، تربیت اخلاقی، اسلام، دانشمندان، رویکردها