احسان چراغیان - دانشجوی دورهی دکتری تخصصی شهرسازی دانشگاه آزاد اسلامی واحد کرمانشاه

اصالت معماری و شهرسازی ایرانی اسلامی در تمامی ابعاد بر هیچ انسان اندیشمند و محقق با انصافی پوشیده و ناشناخته نبوده و نخواهد بود، با این وجود در پی رخداد انقلاب جهانی مدرنیسم وسایهاندازی آن بر تمامی حوزههای زندگی بشری، معماری و شهرسازی نیز یارای مقاومت در برابر موج خروشان و فراگیر آن را نداشت. ایران عزیز ما علیرغم پیشینهی دور و دراز در فرهنگ و تمدن، مانند سایر ملل نتوانست از گزند حوادث و مداخلات موج عظیم مدرنیسم در امان بماند. این مقاله به بررسی اجمالی اندیشههای مرحوم استاد محمدکریم پیرنیا در مقابلهی با اثرات وارده از سوی مدرنیسم برمعماری و شهرسازی اصیل ایرانی اسلامی پرداخته و سعی و تلاش او را در بازگشت و احیاء مجدد بنیانهای اصیل از دست رفتهی این حوزه روایت مینماید. روش تحقیق بنا به ماهیت موضوع، توصیفیتحلیلی و بر اساس مطالعات کتابخانهای میباشد. نتایج نشان میدهد که علیرغم در دسترس بودن و قابلیت تحقیق داشتن منابع کتبی و وجود بناها و بافتهای ارزشمند معماری و شهرسازی و یاری جستناز حوزه تفکر اندیشمندانی چون استاد پیرنیا، همچنان بسیاری از رموز اصیل معماری و شهرسازی این مرز و بوم در پردهی ابهام و تاریکی پنهان گشتهاند، با این وجود باید در جهت کشف، احیاء، بازآفرینی و غنی کردن آنها در کنار پیشرفتهای صنعتی و تکنولوژیهای جدید حرکت نمود و اجازه نداد که دستخوش فراموشی قرار گیرند.

اصالت معماری و شهرسازی، ایران و اسلام، استاد پیرنیا، احیاء و بازآفرینی