عیسی نخعی کمال آبادی - استادیار گروه مهندسی صنایع دانشگاه تربیت مدرس
ابراهیم رضایی نیک - دانشجوی دکتری مهندسی صنایع دانشگاه تربیت مدرس، عضو هیئت علمی موسسه آ

هدف مساله مسیریابی خودروها (VRP) در نهایت برآورده ساختن همه تقاضاها با حداقل هزینه می باشد، اگر چه اهداف فرعی تری از جمله حداقل مسافت طی شده و حداقل زمان صرف شده نیز می تواند مطرح باشد. در مقاله حاضر هدف ابتدایی حداقل کردن هزینه کل حمل و نقل می باشد، محدودیت های مساله شامل محدودیت ظرفیت خودروها و سایر محدودیت های عام مساله مسیریابی بوده، ضمن اینکه هزینه واحد مسافت بر حسب نوع خودروها و همچنین ظرفیت خودروها متفاوت می باشد. در این مقاله بطور اجمالی روش های حل VRP بررسی گردیده و با مقایسه و ارزیابی آنها یکی از الگوریتم های ابتکاری موجود متناسب با شرایط مساله مورد نظر توسعه داده می شود. سپس چند مساله نمونه توسط الگوریتم پیشنهادی و روش دقیق حل گردیده و نتایج با هم مقایسه شده است. ضمن آنکه نتایج کاربرد الگوریتم در یک مساله واقعی در صنایع لبنی ارائه گردیده است. در مرحله بعد مساله دو هدفه مورد بررسی قرار گرفته است. اهداف در نظر گرفته شده شامل حداقل کردن هزینه کل و حداقل نمودن بارگیری نامطلوب می باشد، برای حل مساله دو هدفه از برنامه ریزی آرمانی استفاده و نتایج عددی ارایه شده است.

مسیر یابی خودروها (VRP)، برنامهریزی حمل و نقل، تصمیم گیری چند هدفه (MODM)، الگوریتم های ابتکاری