سمانه جهانبخشی - گروه علوم محیط زیست، علوم و تحقیقات خوزستان، دانشگاه آزاد اسلامی، اهواز، ایران
نعمت اله جعفرزاده حقیقی فرد - مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران
علی اکبر بابایی - مرکز تحقیقات فناوری های محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی جندی شاپور اهواز، اهواز، ایران

یکی از مهمترین فرآیندهای آلاینده در صنایع نفت و گاز، فرآیند حفاری می باشد. هدف در این تحقیق شناسایی کمی و کیفی مواد زاید ایجاد شده در حفاری چاه های نفت و گاز و طبقه بندی آنها براساس معیار RCRA می باشد. پرسشنامه هایی به منظور جمع آوری اطلاعات درخصوص ویژگی های کمی و کیفی مواد زاید طراحی و در اختیار کارشناسان ذیربط قرار گرفت. پس از جمع آوری اطلاعات، خصوصیات مواد زاید با استفاده از منابع معتبر تعیین گردید. سپس طبقه بندی مواد زاید شناسایی شده براساس معیار RCRA انجام شد. تحقیقات نشان داد در حفاری چاه مورد نظر، در مجموع 172860 کیلوگرم ماده زاید ایجاد گردید که بیشترین جرم مربوط به کنده های حفاری (128936.3 کیلوگرم) و کمترین جرم مربوط به باقیمانده اکسی پلیمر مصرفی (400 گرم) می باشد. بطور متوسط به ازای هر متر حفاری، 39.38 کیلوگرم و روزانه 1080.38 کیلوگرم ماده زاید تولید شده است. 18.24% از مواد زاید شناسایی شده حالت مایع، 75.7% حالت نیمه جامد و 6.06% حالت جامد دارند. براساس معیار RCRA ،38.71% از مواد زاید شناسایی شده در طبقه D و 6.45% در طبقه U و 54.84% غیرخطرناک می باشند. 85.24% از مواد زاید در حوضچه ها تخلیه شده، 5.65% به کارخانه بازیافت منتقل شده، 8.8% در اختیار کارگران محلی و 0.26% مورد استفاده مجدد قرار می گیرند و 0.06% در اطراف چاه رها می شوند

کمیت، کیفیت، مواد زاید، حفاری چاه های نفت و گاز، RCRA