قاسم ذوالفقاری - استادیار گروه مهندسی محیط زیست، دانشگاه حکیم سبزواری، سبزوار
فاطمه عرب عامری - گروه محیط زیست، دانشگاه خرد گرایان مطهر
مهری دلسوز - گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشگاه علوم پزشکی گناباد

شیراز بعنوان هشتمین کلانشهر آلوده کشور به خاطر توسعه سریع با مسیله آلودگی هوا مواجه است. هدف از این مطالعه بررسی وضعیت آلودگی هوای شهر شیراز و غلظت گازهای آلاینده دی اکسید کربن، اکسیدهای ازت، گرد و غبار، ذرات معلق، هیدروکربن ها و اکسیدهای گوگرد ناشی از وسایل نقلیه موتوری، صنایع و مصرف سوخت در بخش های مختلف می باشد. صنایع آلوده کننده آن، کارخانه سیمان، کارخانه پشم و شیشه، کارخانه لاستیک سازی دنا، منابع خانگی و تجاری، پالایشگاه نفت و صنایع پتروشیمی می باشند. بیش از 75 درصد آلودگی هوا ناشی از احتراق سوخت در وسایل نقلیه موتوری است که 22 درصد از آن مربوط به خودرو فرسوده این شهر است. هوا از نظر میزان مونوکسید کربن و ذرات معلق از حد مجاز آلوده تر است که عامل اصلی ایجاد آن ترافیک و تردد خودروهاست. خودروها حدود 85000 لیتر بنزین و 15000 لیتر گازوییل مصرف کرده که حدود 32 تن مونوکسیدکربن و 3 تن هیدروکربن ها و 8/0 تن اکسیدهای نیتروژن تولید نموده اند. میزان آلاینده ها در بعضی روزها بیشتر از حد مجاز بوده و غلظت گرد و غبار در ماه های فصل تابستان بیشتر است. در این مطالعه پیشنهاداتی از جمله گاز سوز کردن خودروها، تقویت سیستم حمل و نقل عمومی مانند اتوبوس، مترو و تشویق مردم به استفاده از وسایل نقلیه عمومی، اسقاط خودروهای مستهلک، گسترش سیستم معاینه و همچنین تعیین مناطق صنعتی به گونه که آلودگی ناشی از آنها توسط باد به درون شهر منتقل نگردد در جهت کاهش آلاینده های هوا ارایه شده است.

وسایل نقلیه موتوری، صنایع، منابع خانگی و تجاری، پالایشگاه نفت و صنایع پتروشیمی