مهران لقمانی - استادیار، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار
نورمحمد صفایی - دانشجوکارشناسی ارشد، دانشکده علوم دریایی، دانشگاه دریانوردی و علوم دریایی چابهار

مواد آلی به عنوان یک ذخیره عظیم مواد غذایی در رسوبات به عنوان تامین کننده مواد مغذی برای جانوران کفزی دریایی می باشند. بنابراین تحلیل اندازه گیری مواد آلی رسوب ابزار مهمی برای ارزیابی ذخایر این زیستگاه می باشد. بدین منظور، نمونه برداری از رسوبات با توجه به پدیده مانسون زمستانه در منطقه در سه دوره پیش مانسون-مانسون و پس مانسون ( در ابتدای ماه آبان، دی و اسفند) در سه منطقه رمین (3 ایستگاه) ، بریس (3 ایستگاه) و پسابندر (4 ایستگاه) و با استفاده از گرب ون وین در سال 1395 انجام گرفت. نتایج نشان داده بالاترین مقدار مواد آلی، در ماه مانسون(01/3±19/10) و پس از آن مربوط پس مانسون(55/0±14/7) و سپس پیش مانسون(96/2±4) بوده است. بر اساس آزمون آنالیز واریانس یک طرفه بین ماه های نمونه برداری از لحاظ میزان مواد آلی رسوب، اختلاف معنی داری مشاهده شد (P<0.05). همچنین بالاترین مقدار مواد آلی در ایستگاه 10 و در منطقه پسابندر(11) و کمترین مقدار آن در ایستگاه 3 و در منطقه رمین(92/2) محاسبه شد که یکی از دلایل آن، متفاوت بودن نوع ذرات و میزان تجمع ذرات دانه ریز در ایستگاه های مختلف نمونه برداری می باشد. بر اساس نتایج حاصل از این مطالعه،مانسون زمستانه یک پدیده موثر در تغییرات میزان مواد آلی رسوبات بوده و همچنین به نظر می رسد از مهمترین عوامل موثر در افزایش مواد آلی در ماه مانسون، عواملی همچون وقوع پدیده فراجوشی در منطقه، افزایش فیتوپلانکتون ها و زیوپلانکتون ها، ثبات بستر و همچنین مساعد شدن شرایط آب و هوایی در منطقه به ویژه کاهش گرمای تابستان می باشد.

دریای مکران، مواد آلی، رسوب، خلیج چابهار