فاطمه آذرخرداد - دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
محبوبه قویدل حیدری - دانشجوی دکترای روانشناسی تربیتی، دانشکده روانشناسی و علوم تربیتی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زاهدان
محمود شیرازی - استادیار گروه روانشناسی، دانشکده علوم تربیتی و روانشناسی دانشگاه سیستان و بلوچستان، زاهدان

مطالعه حاضر با هدف بررسی نیازهای فرهنگی- ورزشی زنان استان سیستان وبلوچستان انجام شده است که پژوهشی کیفی از نوع تحلیل محتوای قراردادی می باشد. مشارکت کنندگان 40 نفر از زنان متاهل بودند که بر اساس نمونه گیری هدفمند ازچهار شهر انتخاب شدند. ابزار سنجش مصاحبه ساختارمند بود که بر اساس مشاهدات و مطالعات محققین تنظیم گردید. برای تجزیه و تحلیل داده ها از تحلیل محتوای کیفی و آمار توصیفی استفاده شد. نتایج توصیفی نشان داد اکثریت شرکت کنندگان تحصیلات زیر دیپلم داشتند و میانگین سنی آنها 37 سال بود. تقریبا 33% از شرکت کنندگان بی سرپرست و 33 % کارمند و بیش از نیمی از زنان خانه دار بودند. نتایج نشان داد، نیاز به کتابخانه عمومی، باشگاه ورزشی ویژه بانوان و سینما از جمله مهمترین نیازهای فرهنگی زنان محسوب می شود. گذراندن اوقات فراغت در جامعه مورد بررسی از وضعیت مطلوبی برخوردار نبوده و اکثریت زنان از این وضعیت ناراضی بودند. زنان بلوچ به سوزن دوزی و حضور در کلاس های قرآن و زنان در شهرستان های زابل و زاهدان بیشتر به حضور در کلاس های قرآن، تماشای تلویزیون و ماهواره و جلسات گروهی بی هدف(جمع شدن با زنان همسایه درب حیاط) می پرداختند. اما هر دو گروه به دید و بازدید اقوام نیز می رفتند. بر اساس نتایج می توان استنباط کرد که تعصبات قومی، هزینه های بالا در مراکز خصوصی، ناامنی در مراکز فرهنگی و کمبود امکانات فرهنگی مثل سینما، پارک و ورزشگاه از جمله موانع دسترسی زنان به امکانات فرهنگی در استان می باشد. بنابراین بهبود و ارتقای فراغت زنان همواره دستخوش عوامل محسوس و نا محسوس انکار ناپذیری است و در نتیجه نیازمند اختصاص درآمد و امکانات فرهنگی خاص خود است.

زنان، اوقات فراغت، سوزن دوزی، تماشای تلویزیون، دید و بازدید