امین اله رزم آرای رودی - دانشجوی کارشناسی ارشد، گروه زمین شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
رحیم دبیری - استادیار، گروه زمین شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران
حبیب ملایی - دانشیار، گروه زمین شناسی، واحد مشهد، دانشگاه آزاد اسلامی، مشهد، ایران

عملیات معدن کاری محیط اطراف را دستخوش تغییرات و آسیب های زیست محیطی می کنند. این مساله در کشورهای در حال توسعه و یا توسعه نیافته از شدت بیشتری برخوردار است. مجتمع معدنی سنگ آهن سنگان درشمال شرق ایران، یکی از بزرگترین معادن آهن کشور است. در این مقاله به ارزیابی زیست محیطی معدن Cn ،بعنوان تامین کننده خوراک کارخانه فرآوری این مجتمع پرداخته می شود. بدین منظور 19 نمونه خاک و 26 نمونه آب از منطقه برداشت ومطالعه گردید. نتایج حاصله نشان می دهد ضریب آلودگی عناصر آرسنیک، مس، کادمیوم وآهن بین 1 تا 3 بوده وآلودگی قابل توجه ای داشته و عنصر گوگرد با ضریب 11/84 دارای بالاترین آلودگی در منطقه است. نقشه پهنه بندی نشان داد، آرسنیک و گوگرد در محدوده سد باطله و لجن کارخانه فرآوری بیشترین غلظت و غنی شدگی را دارا می باشد. عناصر یاد شده از رگه های پیریت و آرسنو پیریت در محدوده معدنی منشا گرفته و نشان از تاثیر مستقیم فعایت های آنتروپوژنیک بر آلودگی خاک در منطقه مورد مطالعه دارد. ارزیابی شاخص HPI برای نمونه های آب نشان داد، بیشترین آلودگی بمقدار 1362 مربوط به سد باطله می باشد. آلودگی فلزی در شمال شرق منطقه مورد مطالعه در پایین دست معدن، کارخانه کنستانتره و سد باطله متمرکز می باشد.

ضریب آلودگی، شاخص HPI ، معدنکاری، فرآوری، سنگان