کیخسرو یاکیده - استادیار، دانشگاه گیلان، دانشکده مدیریت و اقتصاد ، رشت، ایران
محمدحسن قلی زاده - دانشیار، دانشگاه گیلان، دانشکده مدیریت و اقتصاد ، رشت، ایران
مینا کاظمی میانگسکری - دانشجوی کارشناسی ارشد، دانشگاه گیلان، دانشکده مدیریت و اقتصاد ، رشت، ایران

یکی از مسایل مهم حوزه مالی، انتخاب سبد سهام بهینه می باشد که در این راستا پژوهش های متعددی صورت گرفته است. مدل مارکوویتز که مبنای رویکرد مدرن در بهینه سازی سبد سهام است بر اساس میانگین و واریانس بر روی داده-های تاریخی، فرموله شده است. در طی سال ها بهبودهای زیادی بر روی این مدل صورت گرفته که مهم ترین آن جایگزینی شاخص های ریسک نامطلوب با واریانس و ساخت مدل های مناسب بهینه سازی سبد سهام بر مبنای این شاخص های جدید می باشد، اما مانند مدل مارکوویتز، در این مدل های جدید نیز همچنان نقض اتکا به بازده تاریخی سهم ها به عنوان اطلاعات پایه در محاسبات خود، پا برجاست که برای رفع آن اخیرا ایده استفاده از داده های تولید شده به روش تحلیل پوششی داده ها و بر اساس صورت های مالی شرکت ها، به جای بازده تاریخی مطرح شده است. در این پژوهش، ابتدا با اجرای مدل مارکوویتز و مدل خطی حداقل سازی ارزش در معرض خطر که یکی از مهم ترین شاخص های ریسک نامطلوب است، بر روی داده های جدید تولید شده یعنی کارایی های متقاطع شرکت ها بورس اوراق بهادار، سبد بهینه سهام تعیین شده و سپس عملکرد هر دو روش در طی سال های 89 تا 93 با استفاده از معیار شارپ محاسبه شده و با هم مقایسه می گردد. نتایج نشان می دهد که مدل حداقل سازی ارزش درمعرض ریسک در بهینه سازی سبد سهام نسبت به مدل مارکوویتز بر روی کارایی های متقاطع، عملکرد بهتری دارد.

مدل مارکوویتز، بهینه سازی سبد سهام، ارزش درمعرض ریسک (VaR)، تحلیل پوششی داده ها، کارایی های متقاطع