سرامین مظاهری نژاد فر - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
مونا محمداسماعیل - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
تقی تقی پوربازرگانی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران
داریوش سعادتی - دانشکده دامپزشکی دانشگاه تهران

سویه های اشریشیاکولی مولد سموم شیگا یا وروتوکسین ها STEC گروهی از اشریشیاکولی ها هستند که قادر به ایجاد طیف وسیعی از عفونت های روده ای می باشند . این باکتری ها را می توان در فلور مدفوعی طیف وسیعی از حیوانات شامل گاو، گوسفند، بز، خوک، گربه، سگ، جوجه و مرغا ن دریایی یافت . گاو مهمترین نوع حیوانی آلوده کننده انسان است که به عنوان مخزن سویه های مختلف اشریشیاکولی از جمله STEC عمل کرده و آلودگی را از طریق فراورده های گوشتی و لبنی آلوده و یا تماس مستقیم به انسان انتقال می دهد . شیوع عفونت های گوارشی وابسته به این سویه ها از این باکتری در دهه اخیر رو به فزونی است . توانایی محدود ساختن وسعت و شدت عفونت اشریشیاکولی ها از جمله STEC بستگی به روش های تشخیص سریع و دقیق برای آنالیز نمونه های حاملین احتمالی دارد که در این میان PCR با حساسیت زیاد، امکان جستجوی اسیدهای نوکلئیک هدف در محل و سرعت عمل بالا نسبت به سایر روش های تشخیصی از اهمیت بالایی برخوردار است . در این بررسی از تکنیک Simple PCR با استفاده از یک جفت پرایمر اختصاصی به منظور تشخیص و تعیین هویت ژنتیکی ) STEC STX) در کشت 99 نمونه مدفوع اسهالی گوساله های شیرخوار گاوداری های اطراف تهران، ورامین، قزوین و کرج استفاده شد . سپس برای تعیین نوع ژن STX ، تکنیک RFLP) (Restriction Fragment lengthبا استفاده از آنزیم Hinc п به کار بسته شد . از تعداد 99 نمونه اسهال اخذ شده 47) راس مربوط به جنس نر و 52 راس ماده ) ، در 67 نمونه %)67/7) اشریشیاکولی جدا شد که یکی مربوط به گوساله ها ی مبتلا به اسهال خونی بوده است ( جمعا سه راس ). در میان 67 جدایه اشریشیاکولی، تنها در یک نمونه ژن مولد سم شیگا ) stx1) شناسایی شد که متعلق به جنس نر بود . هر چند فراوانی این ژن ها در فصول گرم بیشتر است، تعداد اندک ژن ها ی یافت شده در ا ین بررسی را می توان با عواملی مانند پراکندگی جغرافیایی باکتریوفاژهای حامل پلاسمید ها ی رمزگذار ژن ها ی مورد بحث، عوامل محیطی مثل دما و رطوبت، و نیز تغذ یه و فیزیولوژی میزبان مرتبط دانست .