معصومه صیادی - کارشناس ارشد جغرافیا- اقلیم شناسی، دانشگاه اصفهان.
سیروس نادری زرنه - دانش آموخته کارشناسی ارشد اقلیم شناسی در برنامه ریزی محیطی، دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات تهران، کارشناس ارشد اداره کل هواشناسی استان ایلام

شناخت ارتباط بین گیاهان و عوامل آب و هوایی اهمیت بسیاری دارد؛ به طوری که این شناخت در مدیریت بهتر اکوسیستم مرتعی و جنگلی تاثیرگذار خواهد بود. پژوهش حاضر بر اساس روشی تحلیلی-کاربردی به بررسی نقش شرایطآب و هوایی بر پوشش گیاهی شهرستان کرمانشاه پرداخته است. بر همین مبنا با استفاده از نرم افزار GIS نقشه هایمربوط ترسیم شده و سپس نقشه های پوشش گیاهی(جنگلی و مرتعی) با هر یک از عناصر اقلیمی(دما، بارش، رطوبت و تبخیر و ارتفاع) مقایسه شده و نتایج مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفته اند. نتایج بیانگر آن بود که بهترین مراتع شهرستان کرمانشاه در قسمت شرق و شمالشرق شهرستان واقع شده است. شهرستان کرمانشاه به لحاظ برخورداری از جنگل انبوه بسیار فقیر بوده و تنها در قسمت جنوب و جنوبغربی آن دارای جنگلهای نیمه انبوده و تنک می باشد. دما از جنوبغرب به سمت شمالشرق کاهش پیدا می کند و در قسمت شرقی آن که منطبق با شرایط بالاترین ارتفاع می باشد، دما نیز به کمترین میزان آن یعنی 4 درجه رسیده است و در قسمت جنوبغربی آن شاهد دمای 14 می باشد. بر این مبنا کمتریندماها منطبق با پوشش مرتعی انبوه می باشد ولی منطبق با پوشش جنگلی نمی باشد. بارش از جنوبغرب به سمت شمالشرق افزایش پیدا می کند و در قسمت شرقی آن که منطبق با شرایط بالاترین ارتفاع می باشد، بارش نیز به بیشترین میزان آن یعنی 800میلیمتر رسیده است و در قسمت جنوبغربی آن شاهد بارش 400 می باشد. بر این مبنا بیشترین بارشها منطبق با پوشش مرتعی انبوه می باشد ولی منطبق با پوشش جنگلی نمی باشد. رودخانه ها در قسمت جنوب و جنوبغربی دارای پراکنش بیشتری می باشند که منطبق با پوشش جنگلی می باشد ولی منطبق با پوشش مرتعیانبوه نبوده و با پوشش مرتعی نیمه متراکم و کم تراکم تطابق دارد. تبخیر از جنوبغرب به سمت شمالشرق کاهش پیدامی کند و در قسمت شرقی آن که منطبق با شرایط بالاترین ارتفاع می باشد، تبخیر نیز به کمترین میزان آن یعنی 500رسیده است و در قسمت جنوبغربی آن شاهد تبخیر 2250میلیمتر می باشد. بر این مبنا کمترین تبخیرها منطبق با پوشش مرتعی انبوه می باشد ولی منطبق با پوشش جنگلی نمی باشد. ارتفاع از جنوبغرب به سمت شمالشرق افزایش پیدامی کند و در قسمت شرقی آن که منطبق با شرایط مرتع نیمه انبوه و انبوه می باشد ارتفاع نیز به بیشترین میزان خود یعنی 3300 متر رسیده است. کمترین ارتفع ها در محدوده مرکزی و جنوبی در محدوده 1000 تا 1500 قرار گرفته است. ارتفاع بالا زمینه ساز بارش بیشتر، دمای پایین تر، تبخیر کمتر و بر این اساس ایجاد پوشش گیاهی بهتر می باشد که در شهرستان کرمانشاه این امر با ایجاد مراتع مناسب فراهم شده است. لازم به ذکر است عدم تطابق جنگل با دما، بارش و تبخیر و ارتفاع به دلیل گذر رودخانه های بیشتر و شعب متعدد آن در جنوب و جنوبغرب می باشد که زمینه ساز ایجاد جنگل شده است.

پوشش گیاهی، جنگل، مرتع، آب و هوا، شهرستان کرمانشاه