حامد محجوب - کارشناس ارشد سازههای هیدرولیکی، دانشگاه تبریز
آرمان روشن روان - دانشجوی دکتری سازههای هیدرولیکی، دانشگاه ارومیه
رضا تاری نژاد - دانشیار دانشکده مهندسی عمران، دانشگاه تبریز

با توسعهی ابزارهای رفتارسنجی در سدها، این امکان برای مهندسین سد فراهم شده تا به صورت روزانه از نحوهی رفتار بدنهی سدها آگاهی لازم را بدست آورند. ممکن است برای مدت کوتاهی خروجی تعدادی از ابزارهای رفتار سنجی یک سد در دسترس نباشند. در چنین شرایطی مهندسین بهرهبردار نیاز به استفاده از روشهایی دارند تا با صرف کمترین هزینه و وقت، بتوانند کماکان از نحوهی رفتار بدنهی سد، آگاهی لازم را داشته باشند. هدف از انجام این تحقیق آن است که با توسعه یک برنامه مبتنی بر تاریخچه رفتار سد در شرایط عادی، این امکان را فراهم سازد تا با دقت مناسب، سادگی و سرعت بالا، بتوان تغییرشکل های بدنه سد را در یک بازه زمانی مشخص پیشبینی نمود. در تحقیق حاضر با استفاده از یک شبکه عصبی مصنوعی به نام پرسپترون چندلایه، جابجاییهای شعاعی و مماسی بدنهی یک سد بتنی دو قوسی، به مدت 2 ماه به صورت روزانه پیشبینی و با داده های ثبت شده توسط ابزار دقیق نصب شده روی سد مقایسه شده اند. برای در نظر گرفتن اثرات دما، از یک رویکرد مناسبتری نسبت به روشهای موجود استفاده شده است. همچنین اثر نوسانات دمای بتن بدنهی سد بر میزان جابجاییها، مورد بررسی قرار گرفته است. جهت مطالعهی موردی و صحتسنجی نتایج، از سد بتنی کارون 3 استفاده شده است. طراحی و آموزش پرسپترون و صحت سنجی خروجیهای مدل در محیط نرم افزار MATLAB انجام شده است. خروجیهای بدست آمده نشان میدهند که روش پیشنهادی با دقت مناسب و سرعت بالا جابجاییهای شعاعی و مماسی بدنهی یک سد دو قوسی را مدلسازی و پیشبینی مینماید.

جابجاییهای سد قوسی، پرسپترون چند لایه، اثرات دما، سد کارون 3