فرشید نوری آهنگرانی - تهران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، پژوهشکده مهندسی پلیمریزاسیون
نعیمه بحری لاله - تهران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، پژوهشکده مهندسی پلیمریزاسیون
مهدی نکومنش حقیقی - تهران، پژوهشگاه پلیمر و پتروشیمی ایران، پژوهشکده مهندسی پلیمریزاسیون

کاتالیزورهای زیگلر-ناتای اولیه شامل ترکیبات مختلف بودند، همانند: (الف) مرکز فعال که اغلب از TiCl4 استفاده می شد، (ب) عامل آلکیل دارکننده مرکز فعال که برجسته ترین مثال آن ترکیبات تری آلکیل آلومینیم، به ویژه تری اتیل آلومینیم ( TEAL ) بود و (ج)پایه کاتالیزور که رایج ترین آنMgCl2 بود. افزون بر این گونه ها، کمی پس از پیدایش کاتالیزورهای زیگلر-ناتا، باز لوییس نیز به جزء مهمی در سامانه های کاتالیزوری زیگلر-ناتا تبدیل شد. این ترکیبات به طور عمده حاوی اتم های اکسیژن بوده و تعداد کمی از آ نها حاوی اتم نیتروژن هستند که الکترون دهنده نامیده می شوند. ازالکترون دهنده ها برای ایجاد فضاویژگی و گزینش پذیری از راه اتصال در مجاورت مرکز فعال استفاده می شود. توسعه و پیشرفت الکترون دهنده های جدید در سامانه های کاتالیزوری زیگلر-ناتا از نقاطاصلی پژوهش در پلیمرشدن اولفین هاست. از اوایل سال 1970 تلاش های متعددی که در هر دو حیطه صنعت و آزمایشگاه انجام شده اند، نه تنها برای کشف الکترون دهنده های جدید با کارایی بهتر بوده،بلکه برای درک نقش آ نها در پلیمرشدن اولفین ها به روش زیگلر-ناتا اختصاص یافته است. در این مقاله تاریخچه این تلاش ها، به ویژه پس از قرن بیست ویکم نشان داده شده است. ابتدا تاریخ تحولات کاتالیزور، به ویژه با تمرکز بر الکترون دهنده های صنعتی و پس از آن توسعه روندهای اخیر در زمینه استفاده از الکترون دهنده های جدید بررسی می شود. سپس، سازوکارهای پیشنهادی برای پی بردن به نحوه عملکرد الکترون دهنده ها در بهبود عملکرد کاتالیزور زیگلر-ناتا بررسی می شود. در آخر نیزنحوه غیرفعال شدن الکترون دهندهها در محیط پلیمرشدن بحث می شود .

کاتالیزورهای زیگلر-ناتا،الکترون دهنده ها،فضاویژگی،پلی پروپیلن،پلیمرشدن