زهرا عنابستانی - استادیار برنامه ریزی شهری و مدرس موسسه آموزش عالی بینالود
کیوان اسماعیلی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری موسسه آموزش عالی بینالود
سهیل برومندی براتی - دانشجوی کارشناسی ارشد برنامه ریزی شهری موسسه آموزش عالی بینالود

از آنجا که امروزه توجه به مفهوم امنیت شهروندان و روش های ارتقاء آن به عنوان یکی از اولویت های اساسی حرفه مندان و تیوری پردازان شهری تبدیل شده است و با در نظر گرفتن این مطلب که جرم و ارتکاب جرم در جوامع امروزی به عنوان یک مشکل اجتماعی که همه ساله بر زندگی هزاران تن از شهروندان تاثیر سوء میگذارد به شمار می آید و از آنجا که یکی از نیازهای اولیه انسان برای زندگی داشتن امنیت است؛ امنیتی که بخش عمده آن در فضاهای شهری شکل میگیرد جدای از اثرات اجتماعی و فرهنگی ناشی از برنامه ریزی و طراحی محیط های امن شهری بر الگوی رفتار شهروندی و بهبود کیفیت محیطی نواحی سکونتی، تبیین ویژگی ها و تاثیر آن بر نقش کالبدی شهر بر کاهش جرایم شهری و یا کاستن از وقوع جرم، موضوع مستقل و با اهمیتی است که در قالب تیوری های نوین شهرسازی بدان اشاره میشود. احساس امنیت در یک شهر به عوامل زیادی بستگی دارد که آگاهی از محیط، قابلیت امکان مشاهده توسط دیگران و دسترسی سهل، به عنوان عوامل موثر در ارتقاء امنیت محیطی به شمار می رود که به واسطه اعمال این عوامل جرایم شهری با تاکیید بر رویکرد پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی کاهش پیدا می نماید. در طول زمان نظریه های بسیاری، پشتوانه فکری اقدامات و برنامه ریزی ها را تشکیل داده اند که یکی از جدیدترین و کاربردی ترین آن ها نظریه پیشگیری از جرم با استفاده از طراحی محیطی یا رویکردCPTED است. با این توصیف در این تحقیق به بررسی تاثیر رویکرد CPTEDدر برقراری امنیت فضاهای شهری محور امام رضا ع پرداخته ایم به طوری که پس از بیان بحث ترس و امنیت در فضاهای شهری عوامل و شاخصه های مهم در طراحی پیشگیری از جرم از طریق طراحی محیطی به ارایه راهکارها و پیشنهاداتی اجرایی پرداخته شده است، اطلاعات این پژوهش به صورت توصیفی و تحلیلی - اسنادی کتابخانه ای پژوهشی و از طریقمطالعات میدانی و پرسشنامه بدست آمده است. روش تحلیل اطلاعات بر اساس مدل AHP و FAHP انجام شده است.شاخص اصلی کنترل دسترسی با 246/0 دارای بالاترین وزن در بین 8 شاخص اصلی است. و دربین مولفهها ، مولفه طراحی مسیر با 133/0 بالاترین وزن را به خود اختصاص دادهاست. در پایان مقاله حاضر به بیان راهکارهایی اجرایی و راهبردی طراحی محور امام رضا پرداخت است.

امنیت شهری، طراحی شهری، کاهش جرایم ، فضاهای شهری، محور امام رضا ع ، CPTED ، AHP فازی