اسماعیل جوارکی منفرد - دانشگاه صنعتی امیرکبیر
کورش شهریار - دانشگاه صنعتی امیرکبیر
محمد عفیفی پور - موسسه مهندسین مشاور ایمن سازان
معین رنجبر - دانشگاه تربیت مدرس تهران

تخمین نشست سطح زمین از مهم ترین اصول طراحی تونل هایشهری می باشد که باید به صورت صحیح و دقیق تخمین زده شود تااز بروز خسارت به سازه های سطحی و غیرسطحی جلوگیری شود. دراین تحقیق پس از بررسی روش حفاری و عوامل تاثیرگذار روشانتخابی بر میزان نشست سطحی، مقطع حفاری شده ای از خط 2متروی شیراز (حد فاصل ایستگاه قهرمانان تا ایستگاه عادل آباد) کهپتانسیل نشست سطحی بیشتری دارد انتخاب و مورد مطالعه قرارگرفت. این مقطع از خط 2 مترو شیراز بر روی رسوبات جوان دورانچهارم قرار گرفته است که شامل خاک های رسی نرم است، همچنینسطح آب زیرزمینی نیز در این مقطع بالاست. برای تخمین نشستلزوما به یک طراحی در فضای سه بعدی نیاز است، لذا نرم افزار Plaxis 3D tunnel برای مطالعه پتانسیل نشست سطح زمیندر طول مسیر مورد مطالعه انتخاب و استفاده شد. همچنین روش-های تحلیلی لوگانتان و پولوس و ساگاستا و روش تجربی پک نیزبرای بررسی پدیده نشست سطحی زمین در مقطع مورد مطالعه بهکار گرفته شد. علی رقم ناتوانی روش های تحلیلی و تجربی در برآورداثر آب های زیرزمینی و اثرات سربار ناشی از سازه های سطحی وترافیک خیابان بر میزان نشست سطحی، بکارگیری این روش ها براییک برآورد مقدماتی مناسب می باشد. با توجه به پروفیل طولی مسیرتونل در این مقطع و نتایج بدست آمده انتظار میرود نشست هایسطحی که در مسیر تونل مشاهده می شوند در محدوده قابل قبولیقرار داشته باشند. نتایج حاصل از روش های تحلیلی و تجربی نشانمی دهد که نشست بیشینه بدست آمده از این روش ها کمتر از مقادیرمحاسبه شده از تحلیل عددی مقطع مذکور می باشد. بررسی ها نشانمی دهد منحنی های بدست آمده از روش پک و بابت همپوشانیبهتری با مقادیر نشست واقعی را دارند.

نشست زمین، روش های تجربی و تحلیلی، روش های عددی، نرم افزارPlaxis 3D tunnel، خط 2 قطار شهری شیراز