بهنام خرمی - دانشجوی کارشناسی ارشد سنجش از دور و GIS ،دانشگاه تبریز
بختیار فیضی زاده - عضو هیات علمی دانشکده جغرافیا و برنامه ریزی دانشگاه تبریز

سرما و یخ زدگی از مهم ترین عوامل قهری خسارت زا در محصولات کشاورزی است و هر سال خسارت های قابل توجهی را به اقتصاد و چرخه ی تولید کشور تحمیل می کند. سهم عامل تنش سرما و یخبندان نسبت به دیگر عوامل تهدید کننده در زیربخش های زراعی و باغی، وزن بسیار زیادی دارد و پهنه ی وسیعی از حاصل خیزترین مناطق تولیدی کشور و قسمت عمده ی محصولات اقتصادی مهم کشور هر سال در معرض تهدید تنش سرما و یخ زدگی هستند. تعیین پهنه های پتانسیلی سرمازدگی به معنی تعیین مناطقی از زمین است که محل تجمع توده هوای سرد یا برکه هوای سرد میباشد. در این مطالعه سعی بر آن بود تا پتانسیل سرمازدگی را بر اساس محصولات مدل رقومی ارتفاع منطقه و مشتقات قابل استخراج آن، تعیین نماییم. برای این منظور ابتدا انواع پارامترهای اولیه و ثانویه زمینی با استفاده از تصویر DEM 30 متری منطقه بدست آمده و لایه های اطلاعاتی استخراج شده از قبیل شیب، نقشه تابش خورشیدی توپوگرافیکی و شاخص تحدب زمین و لایه کاربری اراضی تهیه شدند و در نهایت در محیط نرم افزار ArcGIS بر مبنای مدل SAW لایه ها و طبقات آن ها وزن دهی شده و در محیط ArcGIS با هم تلفیق شدند. نقشه پهنه بندی حاصله نشان دهنده مناطق با خطر پایین، متوسط و بالای سرمازدگی استان آذربایجان غربی است. بر این اساس قست های مرکزی و جنوبی استان بخصوص شهرستان های ارومیه و مهاباد دارای بالاترین پتانسیل سرمازدگی میباشند.

پتانسیل سرمازدگی، آذربایجان غربی ،مدل رقومی ارتفاع ، سیستم اطلاعات جغرافیایی (GIS)