علی فلاح رفیع - استادیار دانشکده فلسفه و حکمت دانشگاه تربیت مدرس

علم و اخلاق دو مقولهی بسیار مهم نزد علامه طباطبایی (ره) بود. برای آموختن از آن بزرگمرد عرصهی علم، فلسفه، حکمت و عرفان میبایست هرچه بیشتر کوشید تا به نوع نگرش وی به این دو مقوله آشنا شد. امروزه جوامع حوزوی و دانشگاهی ما بیش از هر جای دیگر به آموختن از سیرهی عملی آن فیلسوف عارف مسلک و عالم اخلاق محور نیاز دارد. آموزش و شناخت در این عرصه نیازمند تامل در مبانی ایشان است. نوشتار حاضر برای هرچه بیشتر فراگرفتن از سیرهی علمی و عملی علامهی نامور زمان ما، با سیر در آثار ایشان پارهای از مهمترین مبانی علمی و اخلاقی وی را در دو بخش جداگانه برشمرده است. مبانی علمی همچون حس گرایی اعتدالی، عقل محوری تعالی جویانه، حقیقت طلبی فطری، حضوری بنیان بودن علم، تفکیک گرایی در علوم و تلازم علم و عمل از یک سو و نیز مبانی اخلاقی از قبیل اعتدالگرایی اخلاقی، اختیارمحوری اخلاقی، وحی محوری اخلاقی، مطلق انگاری اخلاقی، پیوستگی اخلاق و عمل، توحید محوری و عشق محوری از زمرهی مبانی علمی و اخلاقی حضرت علامه میباشد که میتوان با تامل در آنها سیره علمی و عملی ایشان را باز شناخت.

علامه طباطبایی، مبانی علم، مبانی اخلاق، پیوستگی علم و اخلاق، عشق محوری، عملگرایی، اعتباری، حقیقی