بهمن باقری - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
علی عابدینی - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
صمد علیپور - گروه زمین شناسی، دانشکده علوم، دانشگاه ارومیه، ایران
ابراهیم کاظم پور - شرکت مهندسین مشاور زرکاو آذربایجان ، ایران

سامانه دگرسانی سرکوه (جنوب رفسنجان، استان کرمان) محصول جایگیری سنگ های آذرین گرانودیوریتی، آلکالی گرانیت، و میکرومونزودیوریت پورفیری به سن الیگومیوسن به درون توف ها و سنگ های آتشفشانی با ترکیب سنگ-شناسی آندزیت و آندزی– بازالت به سن ایوسن است. بر اساس مطالعات کانی شناسی، دگرسانی های عمده قابل تشخیص در محدوده سرکوه عبارتند از: (1) پتاسیک، (2) فیلیک، (3) آرژیلیک، و (4) پروپلیتیک. الگوی توزیع REEهای به هنجار شده به کندریت دلالت بر تفریق و غنی شدگی LREEها نسبت به HREEها در طی تکوین هر چهار زون دگرسانی دارند. الگوی توزیع REEهای به هنجار شده به گرانیت به ترتیب مبین بی تحرکی و غنی-شدگی ضعیف لانتانیدها در طی تکوین زون های دگرسانی پتاسیک و فیلیک می باشند. این در حالی است که الگوی توزیع REEهای به هنجار شده به آندزیت نشان از تهی شدگی لانتانیدها در طی تکوین زون های دگرسانی آرژیلیک و پروپلیتیک دارد. نتایج بدست آمده از بررسی های زمین شیمیایی نشان می دهند که عواملی نظیر تغییرات pH و Eh محلول های دگرسان کننده، تفاوت در میزان شدت دگرسانی، تغییرات دمایی، عملکرد فرایندهای جذب سطحی و روبش توسط اکسیدها و هیدروکسیدهای فلزی، نوع و فراوانی یون های کمپلکس ساز، و تثبیت در فازهای نیومورف نقش مهمی در توزیع و تحرک لانتانیدها در سامانه دگرسانی منطقه سرکوه ایفا نموده اند.

زمین شیمی، عناصر نادر خاکی، تحرک و توزیع، سرکوه، رفسنجان