سعید واحدی - عضو هیات علمی دانشگاه پیام نور

بخش اعظمی از سیاست خارجی جمهوری اسلامی ایران با آرمان های اسلامی و مفاهیم مکتبی آمیخته شده است، امام خمینی به منزله رهبر و ایدیولوگ این حکومت، مبانی نظری و اصول خاصی را برای سیاست خارجی آن ارایه می نمایند. انقلاب اسلامی ایران به عنوان یکی از رخدادهای بزرگ قرن بیستم، نقطهعطفی در تاریخ تحولات سیاسی اجتماعی دنیای معاصر محسوب گشته که تغییرات زیادی را به همراه داشته است. این انقلاب در شرایطی به وقوع پیوست که کمتر کسی آن را در شرایط انقلابی تصور می نمود؛ بدان خاطر که برآوردهای ناشی از وضعیت جهانی در دوران دو قطبی و حمایت غرب از نظام حاکمبر ایران، بیانگر آن بود که تحولات دهه 1980 در ایران در نهایت به ثبات نسبی ختم می گردد. پس از پیروزی انقلاب اسلامی ایران، اسلام سیاسی در تقابل با غرب و شرق قرار گرفته و به دلیل افکار آرمان گرایانه و طرح ارزش های جدید در عرصه بین الملل، منافع غالب کشورها را نیز به خطر انداخت. باوجود فشارهای شدید قدرت های بین الملل و سایر دولت ها در مقابله با این انقلاب، اما انقلاب اسلامی ایران همچنان در عرصه های مختلف - از جمله عرصه های فکری، فرهنگی، سیاست و قدرت - تاثیرگذاربوده و تحولاتی را در نظام بین الملل ایجاد نموده است. پژوهش حاضر با تبعیت از روش تحلیل گفتمان، به عنوان یکی از اقسام روشهای کیفی موجود، به جایگاه انقلاب اسلامی ایران در روابط بین الملل بر حسب ایدیولوژی امام خمینی پرداخته است. دین مبین اسلام ظرفیت ارایه گفتمانی بدیل بر اساس معنویت واخلاق اسلامی را داراست. بر این اساس، دین مبین اسلام با عنایت به هستیشناسی توحیدی و غیریتسازی از سایر گفتمانهای موجود در عرصه روابط بینالملل، صورتبندی گفتمانی خود را بیان میکند. این دیدگاه اسلامی در عرصه روابط بینالملل با پیروزی انقلاب اسلامی به رهبری امام خمینی )ره(و اندیشههای والای ایشان، جایگاه و منزلت ویژه ای پیدا کرده است.

انقلاب اسلامی، امام خمینی، روابط بین الملل، اسلام، مبانی نظری