سید حسین میرطالبی - کارشناس ارشد زراعت مدیریت جهاد کشاورزی شهرستان اقلید
آرش کریمی - دانشآموخته کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان
علی سلیمانی - دانشیاردانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان
مهران هودجی - دانشیارگروه زراعت دانشگاه آزاد اسلامی، واحد خوراسگان، اصفهان

به منظور بررسی اثرات سولفات منگنز بر عملکرد، اجزاء عملکرد و کیفیت دانه ارقام گندم، آزمایشی در منطقه آباده به صورت کرت های یک بار خرد شده در قالب بلوک کامل تصادفی با چهار تکرار در سال زراعی 87-86 به اجرا در آمد. کرت اصلی سولفات منگنز ( در سه سطح صفر، 20 و 40 کیلوگرم در هکتار ) و کرت فرعی رقم (شامل سه رقم گندم مرودشت، شیراز و پیشتاز) بودند. نتایج نشان داد افزایش سطوح سولفات منگنز باعث افزایش معنی دار وزن خشک کل در مراحل ساقه دهی، گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک و همچنین افزایش تعداد سنبله بارور در متر مربع، تعداد دانه در سنبله بارور، وزن هزار دانه، عملکرد دانه، میزان پروتیین و منگنز دانه و کاهش تعداد سنبله غیر بارور گردید. ارقام مورد مطالعه از نظر رشد رویشی، اجزاء عملکرد و عملکرد دانه اختلاف معنی داری با یکدیگر داشتند به طوری که رقم مرودشت بطور معنی داری بیشترین ماده خشک کل را در مراحل ساقه دهی، گرده افشانی و رسیدگی فیزیولوژیک در مقایسه با سایر ارقام تولید نمود و از رشد رویشی بیشتری برخوردار بود. همچنین از نظر اجزاء عملکرد شامل تعداد سنبله بارور در متر مربع، تعداد دانه در سنبله بارور و به دنبال آن عملکرد دانه، مرودشت بهترین رقم بود و بیشترین میزان منگنز دانه را نیز داشت و رقم پیشتاز از نظر میزان ماده خشک کل، اجزاء عملکرد و عملکرد دانه پس از رقم مرودشت بود و فقط دارای بیشترین وزن هزار دانه بود. رقم شیراز نیز از نظر شاخص های رشد و عملکرد کمترین میزان تولید را به خود اختصاص داد و از نظر میزان پروتیین دانه بهترین رقم بود. بر اساس نتایج این مطالعه مصرف 40 کیلوگرم در هکتار سولفات منگنز و استفاده از گندم رقم مرودشت برای تولید گندم در شرایطی مشابه با مطالعه حاضر مناسب به نظر می رسد.

سولفات منگنز، عملکرد دانه، میزان پروتیین، منگنز دانه