شهره تاج - عضو هیات علمی گروه جغرافیای - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز تهران
محمد سلمانی مقدم - عضو هیات علمی گروه جغرافیای انسانی - دانشگاه حکیم سبزواری
سوده نجفی - دانشجوی کارشناسی ارشد جغرافیا و برنامه ریزی روستایی - دانشگاه آزاد اسلامی واحد مرکز تهران

امروزه به منظور استفاده ی بهینه از تواناییهای زنان و دست یابی به توسعه ی اقتصادی در راستای نیل به توسعه ی پایدار مناطق روستایی، برنامه ریزان با تاکید بر جنبه ی اقتصادی به دنبال ارایه ی الگویی هستند که نقش کارآفرینی زنان را در توسعه ی همه جانبه به ویژه توسعه ی اقتصادی مناطق روستایی تقویت نماید. صندوق های اعتبارات خرد می تواند ازجمله راه کارهای توانمندسازی زنان و افزایش نقش کارآفرینی آنان در فرآیند توسعه ی نواحی روستایی قلمداد شود. عضویت در این صندوق ها زنان را ازنظر اقتصادی توانمند کرده و فرصت شرکت در فعالیت های اقتصادی را برای آنان فراهم می کند. این پژوهش، به بررسی امکان سنجی ایجاد صندوق های خرد گردشگری روستایی با محوریت کارآفرینی زنان در روستای آهار شهرستان شمیرانات استان تهران از دیدگاه زنان روستایی پرداخته است و سعی دارد که با بررسی دیدگاه های زنان روستایی در خصوص تشکل ها و صندوق های خرد روستایی، امکان ایجاد این الگو در حوزه ی گردشگری روستایی را موردبررسی قرار دهد. علت انتخاب این روستا، وجود جاذبه های گردشگری مناسب در روستا نزدیکی به شهر تهران و شاغل بودن نیمه وقت بخش عمده ای از زنان روستا در کارگاه های کوچک صنعتی روستایی است که باعث شده نقش موثری در تولید و درآمد خانوار روستایی داشته باشند. روش انجام مطالعه، توصیفی- تحلیلی بوده و جمع آوری اطلاعات موردنیاز از طریق بررسی اسناد مدارک و مستندات و تکمیل پرسش نامه و انجام مصاحبه به صورت میدانی انجام شده است. تعداد نمونه ی جامعه ی آماری از طریق فرمول کوکران محاسبه شده و برای تجزیه وتحلیل اطلاعات از آزمون های T تک نمونه ای، همبستگی اسپیرمن و توکی و هم چنین تحلیل کیفی برای بخش مطالعات کتابخانه ای استفاده شده است. نتایج تحقیق نشان می دهد که زنان روستایی، نگاه مثبتی به امکان مشارکت جدی در ایجاد صندوق های خرد گردشگری روستایی دارند و معتقدند که با ایجاد این صندوق ها زنان روستایی قادر به کارآفرینی در مناطق روستایی شده و زمینه ی و بستر توسعه ی پایدار مناطق روستایی را فراهم نمایند. هم چنین از میان گویه های تاثیرگذار بر شاخص کارآفرینی که شامل خلاقیت و نوآوری، اعتمادبه نفس، ارتباطات اجتماعی، مسیولیت پذیری، مخاطره پذیری، هدفمندی در فعالیت ها و انگیزه و رقابت بود، ازنظر پاسخ گویان گویه وجود ارتباطات اجتماعی بالاترین نقش را در کارآفرینی برای ایجاد صندوق های خرد گردشگری زنان روستایی به خود اختصاص داده و گویه ی مسیولیت پذیری، کم ترین تاثیر را در این ارتباط داراست.

صندوقهای خرد روستایی، کارآفرینی، گردشگری روستایی، روستای آهار