احسان حسنوند - فارغ التحصیل کارشناسی ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد شیراز، گروه بیماری شناسی گیاهی، شیراز، ایران
مصطفی درویش نیا - دانشیار گروه بیماری شناسی گیاهی، دانشکده کشاورزی، دانشگاه لرستان، خرم آباد، ایران

استفاده از ترکیبات ضدقارچی طبیعی مانند اسانس های گیاهی برای نگهداری میوه در دوره انبارداری به طور چشمگیری درحال افزایش است. در این تحقیق از اسانس گیاهان مرزه، مرزنجوش و پونه برای کنترل عامل فساد میوه گوجه فرنگی در دوره انبارداری استفاده شد. برای این منظور اثرضدقارچی اسانس ها، بر بازدارندگی از رشد قارچ بیماری زای گیاهی Alternaria solani روی محیط کشت PDA و بافت میوه بررسی شد. در محیط کشت قطر پرگنه قارچ بیماری زا به دو روش دیسک کاغذی روی محیط کشت و مواد فرار مورد بررسی قرار گرفت. برای بررسی اثر اسانس روی میوه، ابتدا 30 میکرولیتر سوسپانسیون اسپور قارچ (6)1x10 اسپور در میلی لیتر) به میوه های گوجه فرنگی تزریق و پس از یک ساعت میوه ها با غلظت های 4 و 20 میکلولیتر بر میلی لیتر اسانس گیاهان مورد نظر اسپری پاشی شدند. هفت روز بعد از مایه زنی، میوه ها از نظر درصد الودگی مورد بررسی قرار گرفتند. برای محاسبه درصد الودگی هر میوه به هشت قسمت مساوی تقسیم شد و تعداد قسمت های الوده در 12/5 ضرب و درصد الودگی میوه ها به قارچ بیمارگر محاسبه گردید. آزمایش در قالب طرح کاملا تصادفی در سه تکرار مورد بررسی قرار گرفت. نتایج بدست آمده نشان داد که بیشترین بازدارندگی برای قارچ A.solani در روش دیسک کاغذی مربوط به اسانس پونه با 49/94 درصد و در روش مواد فرار مربوط به اسانس مرزه خوزستانی با 51/01 درصد بود. نتایج آزمایش روی میوه مایه زنی شده با سوسپانسیون اسپور با غلظت 20 میلی لیتر بر لیتر اسانس روی A.solani بازدارندگی کامل عامل بیماری زا را نشان داد.

اسانس گیاهی، بازدارندگی از رشد میسلیوم، A.solani، گوجه فرنگی