بهروز محمودی
مهدی سرلک

ایران، به عنوان یکی از کشورهای خشک و کم آب در جهان به شمار می‌رود. کمبود منابع آب از یک سو و عدم مدیریت مناسب در بهره برداری مؤثر از این منابع از سوی دیگر، مشکلات اصلی پیش روی توسعه اقتصادی و اجتماعی کشور محسوب می‌شود. یکی از نیازهای اصلی برنامه ریزی دقیق در مورد مسائل آب، پیش بینی در مورد تقاضا و آشنایی به عوامل و ابزارهای مؤثر بر تقاضا می باشد. ایجاد تعادل بین عرضه و تقاضای آب از مهمترین مسائل مدیریت آب می باشد. نیازهای روز افزون به آب بر اثر رشد جمعیت، محدودیت منابع قابل استحصال در کشور، هزینه سنگین طرح های جدید توسعه منابع آب و از طرف دیگر اثرات زیست محیطی و اجتماعی آنها از جمله دلایلی هستند که مدیریت تقاضا و تولید آب را به عنوان دو راهکار مؤثر بر مدیریت جامع منابع آب مطرح و ضروری می نماید. در این مقاله، مقایسه‌ای بین ایران و دیگر کشور‌های جهان، به ویژه کشور‌های منطقه خاورمیانه در زمینه حداقل نیازهای آبی کشور به منظور توسعه اجتماعی و اقتصادی، انجام شده است. در این راه روش های مختلف محاسبه مقدار نیاز آبی، مورد توجه قرار گرفته است و عوامل مؤثر بر کاهش تقاضای آب و بهبود الگوی مصرف، مورد بررسی قرار گرفته است. در پایان پیشنهاداتی به منظور کنترل و مدیریت منابع آبی و قراردادن منابع آبی تجدید پذیر در چرخه مصرف به ویژه در زمینه کشاورزی، ارائه شده است.

حداقل نیاز آبی، مدیریت منابع آب، الگوی مصرف، توسعه پایدار