محمد صادق فربد
بیان علایی حسینی

جوامع مختلف انسانی بسته به شرایط مکانی زمانی و مقتضیات اجتماعی و جنسیتی، روش ها و تجربه هایی متفاوت در دین ورزی داشته اند؛ روش هایی که کارکردشان، تامین بخشی از نیازهای فرهنگی اجتماعی این جوامع است. داده های حاصل از این پژوهش مردم شناختی که زنان پیرو دو طریقت قادریه و نقشبندیه ساکن شهر سقز از توابع استان کردستان را مطالعه کرده است، نشان می دهد که آنان توانسته اند به مدد یک مسلک دینی ، هم احتیاجات روانی مرتبط با مفاهیم ماورالطبیعه شان را تامین کنند و هم آزادی های اجتماعی بالنسبه بیشتری در مقایسه با دیگر زنان هم سنخ شان در همان جامعه برای خود دست و پا کنند. آنان هم چنین با ایجاد برخی تغییرات در شیوه اجرای مناسک، قواعد و مراسم صوفیانه، سبکی زنانه از این شیوه دین ورزی ایجاد کرده اند. محقق بیش از 18 ماه، به تناوب در مراسم و مناسک این گروه از زنان حضور داشته و از روش ها و فنون تحقیقات مردم شناسی شامل مشاهده، مشاهده مشارکتی و مصاحبه عمقی برای جمع آوری داده های مورد نظر استفاده کرده است.

تصوف، دین ورزی، زنان، کارکرد