فاطمه رییسیان - دانشجو، کارشناسی زیست شناسی سلولی مولکولی، گرایش بیوتکنولوژی، دانشکده علوم زیستی دانشگاه الزهرا(س)، تهران
ملیکا زمانیان - دانشجو، کارشناسی زیست شناسی سلولی مولکولی، گرایش بیوتکنولوژی، دانشکده علوم زیستی دانشگاه الزهرا(س)، تهران
علی محمدی - استادیار میکروبیولوژی، گروه میکروبیولوژی، دانشکده علوم زیستی دانشگاه الزهرا (س)، تهران، ایران

میکروارگانیسم های (ریزاندامگان) پاتوژن(بیماری زا) سبب بیماری های عفونی متنوعی می گردند. زیست حسگرهای تشخیصی پاتوژن هااز روش های الکتریکی، الکتروشیمیایی، مکانیکی، رزونانس های مغناطیسی هسته ای و حسگر های نوری استفاده می کنند که از میان آنها حسگرهای نوری به خصوص حسگرهای کالریمتری(رنگ سنجی)، امکان تشخیصی آسان، سریع( 15 دقیقه)، کم هزینه و با دستگاه هایقابل حمل را فراهم می کند. بنابراین حسگرهای نوری نقش رو به رشدی در تشخیص بالینی و ردیابی آلودگی های محیطی ایفا خواهندکرد.اخیرا ابزاری با قابلیت تفکیک سلول های مختلف ابداع شده است که از روش به دام انداختن سلول ها در سطح تراشه استفاده میکنند. این ابزار امکان تشخیص چندگانه ی پاتوژن ها و حتی سلول های سرطانی را فراهم می کنند. زیست حسگرهای نوری در تشخیصپاتوژن ها، پژوهش های بالینی و پزشکی قانونی، پدافند زیستی، ایمنی غذایی، پاتولوژی (آسیب شناسی) و طراحی داروها نقش به سزاییدارند. پیشرفت های اخیر در حوزه ی نانوتکنولوژی ایجاد زیست حسگرهایی با قابلیت تشخیص چندگانه سلول های هدف را به طور همزمانو باکاربری آسان میسر کرده است. این زیست حسگر از انواع محدودی از گیرنده ها بهره می برد؛ بنابراین طراحی گیرنده های مصنوعی باقابلیت اتصال اختصاصی به سلول هدف اهمیت دو چندان پیدا می کند. تکنولوژی تثبیت فاژ و یا سلول های برنامه ریزی شده بر سطح ریزتراشه ها به طراحی گیرنده های مصنوعی کمک می کند که دراین مقاله مروری به تشریح آنها پرداخته شده است.

تشخیص، پاتوژن، زیست حسگر، سلول های برنامه ریزی شده، گیرنده ها، نوری