محمدرحیم رهنما - استاد جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران
روح الله اسدی - دانشجوی دکتری جغرافیا و برنامه ریزی شهری، دانشگاه فردوسی مشهد، مشهد، ایران

اهداف: استان خراسان رضوی به عنوان مهمترین کانون جمعیتی شرق کشور، دارای جایگاه ویژهای در برنامهریزیهای ملی است و برنامهریزی منطقهای در قالب آمایش سرزمین، میتواند رویکرد استراتژیک را در متن برنامهریزیها ی بلندمدت استان نهادینه کند. این مقاله با هدف ارایه وضعیت کل ی استان خراسان رضو ی از نظر استراتژیک، به دنبال تعیین جهتگیری استراتژیک شهرستانهای استان میباشد. روش: از این روی، در چارچوب روششناختی تجربی و با رویکرد ی توص یفی تحلیلی، علاوه بر استفاده از اطلاعات موجود در مطالعات آمایش استان، اقدام به تکمیل پرسشنامه و مصاحبه با 60 نفر از مسیولان و کارشناسان استان و نی زضریبدهی ماتریسهای مدل مورد استفاده شده است.یافتهها/نتایج: نتایج مطالعه در 12 بخش موضوعی، حاکی از آن است که وضع یت کلی استراتژیک استان بیشتر گرایش به سمت موقعیت تدافع ی دارد که ای ن عامل ناشی از عملکرد نامناسب در بخشهای مربوطه است. همچنین، گرایش اندکی هم به موقعیتهای رقابتی و محافظهکارانه وجود دارد که نشان دهند ه عملکرد بهتر و موقعیت مناسبتر این بخشها است. همچنین از بین شهرستانها ی مورد مطالعه استان، هشت شهرستان شامل قوچان، سبزوار، جغتا ی، جو ین، تربت حیدری ه، 1 .این مقاله نتیجه بخشی از مطالعات مرحله اول و دوم آمایش استان خراسان رضوی است که در جهاد دانشگاهی مشهد، گروه برنامهریزی شهری انجام شده است.دولتآباد، درگز و سرخس بهطور کلی، دارای جهتگیری توسعه ایمنساز هستند. پنج شهرستان شامل نیشابور، فیروزه، گناباد، کاشمر و بجستان از نظر استراتژیک در موقعیت توسعه با اولویت قرار دارد. سه شهرستان خواف، تایباد و کلات دارای جهتگیری بازسازی با اولویت و چهار شهرستان بردسکن، رشتخوار، مه ولات و خلیل آباد، در وضعیت خاکستری قرار دارند. سه شهرستان تربیت جام، چناران و فریمان نیز در موقعیت استراتژیهای ترکیبی موقعیت یافتهاند.

آمایش سرزمین، استان خراسان رضو ی، برنامه ریزی استراتژ یک، برنامهریزی منطقهای