حسین ارفعی نیا - دانشجوی دکترای تخصصی، مرکز تحقیقات آلودگی هوا، پژوهشکده محیط زیست، دانشگاه علوم پزشکی تهران
مجید کرمانی - استادیار گروه مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی ایران
مینا آقایی - دانشجوی کارشناس ارشد مهندسی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی تهران
فرشاد بهرامی اصل - دانشجوی دکترای تخصصی بهداشت محیط، دانشکده بهداشت، دانشگاه علوم پزشکی همدان

زمینه و هدف: امروزه وضعیت نامطلوب کیفیت هوا در کلانشهرها موجب ایجاد طیف وسیعی از اثرات بهداشتی حاد و مزمن ازاختلالات جزیی فیزیولوژیکی گرفته تا مرگ ناشی از بیماریهای تنفسی و قلبی عروقی میشود. بنابراین پایش آلایندهها و تعیین مستمر کیفیت هوای کلانشهرها به منظور تدوین برنامههای کنترل آن، ضروری است. لذا هدف این مطالعه، مقایسه کیفیت بهداشتى هوایشهرهای تهران، اصفهان و شیراز در سال 1390 مىباشد. مواد و روشها: این مطالعه از نوع توصیفی- تحلیلى مىباشد. غلظتهای لحظه ای آلایندههای هوای شهرهای تهران، اصفهان و شیراز بامراجعهبه سازمان حفاظت محیط زیست بدست آمد. سپس شاخص کیفیت هوا از طریق درون یابى بین غلظت آلایندهها برای آلایندههای NO2، CO و O3 (هوای سه شهر و بر مبنای جدول استاندارد کیفیت بهداشتى هوا به طبقات توصیف ، SO2، PM10، PM2.5) معیارکننده طبقه بندی گردید. تجزیه و تحلیل دادهها توسط نرم افزارهای SPSS ،Excel و آزمون آماری ANOVA Way-One انجام شد. یافتهها: کیفیت هوای شهرهای تهران، اصفهان و شیراز به ترتیب 341 ،322 و 85 روز از حد استاندارد سازمان حفاظت محیط زیست ایران (100 > AQI (بیشتر بود و در هر سه شهر در اکثر روزهای سال ذرات معلق (PM10 (آلاینده مسیول شناخته شد. آزمون ANOVA Way-One بین میانگین شاخص AQI در سه شهر، اختلاف معنی داری را نشان داد. نتیجه گیری: کیفیت هوای سه شهر درسال 1390 بهداشتى نبوده و هوای شهرهای تهران و اصفهان وضعیت نامطلوبترى نسبت به هوای شیراز داشته است.

آلایندههای هوا، شاخص استاندارد آلودگی، شاخص کیفیت هوا، آلاینده مسیول