علی بحری - دانشجوی کارشناسی ارشد علوم محیط زیست، دانشگاه زنجان
یونس خسروی - استادیار گروه علوم محیط زیست، دانشگاه زنجان

بنابر کاربرد بالای دمای سطح دریا (SST) در مباحث اقلیمی و اقیانوسی، در این پژوهش داده های SST طی سال های 2003 تا2015 و در سه مقیاس زمانی فصلی، ماهانه و سالانه توسط دو مورد از تحلیل های مهم آمار فضایی یعنی موران جهانی و مورانمحلی در خلیج فارس مورد بررسی قرار گرفت. نتایج حاصل از موران جهانی برای مقیاس زمانی فصلی حاکی از خودهمبستگیقوی داد هها برای هر چهار فصل بود که در این بین فصل های بهار و تابستان به ترتیب قوی ترین و ضعی فترین خودهمبستگی رادارا بودند. همچنین نتایج حاصل از این تحلیل برای مقیاس زمانی ماهانه نشانگر قوی ترین خودهمبستگی برای ماه مارس وضعیف ترین خودهمبستگی برای ماه ژولای بود. این آماره برای مقیاس زمانی سالانه نشان دهنده روندی نزولی در مقادیرخودهمبستگی و خوشه ای شدن داده های SST در 13 سال مورد مطالعه بود. نتایج حاصل از تحلیل موران محلی برای مقیاس زمانی ماهانه حاکی از تعداد بالاتر خوشه های فضایی برای ماه های فصل بهار نسبت به سایر ماه ها بود. همچنین این تحلیل برایمقیاس زمانی فصلی مشخص کرد که خوشه های پایین-پایین که معرف مقادیر پایین SST اند غالبا در قسمت غربی خلیج فارس و خوشه های بالا-بالا که نشانگر مقادیر بالای SST اند در قسمت مرکزی و شرقی منطقه گسترش یافت هاند. با استفاده از این تحلیل برای مقیاس سالانه مشخص شد که تعداد هر دو نوع خوشه های فضایی SST در گذر زمان کاهش یافته و الگوی تشکیل این خوشه ها دچار تغییر شده است. تغییر در مقدار و الگوی تشکیل خوشه های SST به مرور زمان می تواند اثرات منفی را بر الگوی بارش و باد سطحی، غلظت کلروفیل a و جریانات سطحی خلیج فارس وارد کند.

دمای سطح دریا (SST)، آمار فضایی، موران جهانی، موران محلی، خلیج فارس