رحیمه حسین پور - کارشناس ارشد علوم خاک، گروه علوم خاک، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
مهدی قاجارسپانلو - دانشیار گروه علوم خاک، دانشکده علوم زراعی، دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری، ساری، ایران
سروش سالک گیلانی - دانشجوی دکتری علوم خاک، دانشکده کشاورزی، دانشگاه شهرکرد، شهرکرد، ایران

به منظور بررسی کاربرد ورمی کمپوست به صورت تلفیقی و جداگانه بر قابلیت جذب عناصر ریزمغذی در خاک و کاهو Lactuca((.L sativa ،آزمایشی سه ساله به صورت طرح کرتهای خردشده در قالب بلوکهای کامل تصادفی با دو عامل در سه تکرار، در مزرعه پژوهشی دانشگاه علوم کشاورزی و منابع طبیعی ساری در سال 1387 انجام گرفت. عامل اصلی شش تیمار کودی شامل T1) شاهد)، T2) کود شیمیایی سولفات پتاسیم، سوپر فسفات تریپل هر یک به مقدار 75 و اوره 200 کیلوگرم در هکتار)، T3) ورمیکمپوست 20 تن در هکتار + 50 درصد کود شیمیایی)، T4) ورمیکمپوست 20 تن در هکتار)، T5) ورمی کمپوست 40 تن در هکتار + 50 درصد کود شیمیایی) و T6) ورمی کمپوست 40 تن در هکتار) و عامل فرعی نیز تفاوت کاربرد یکساله ( 1385 ،(دوساله ( 86-1385 (و سه سال ه(87-1385 (تیمارهای کودی بودند. تیمارهای کودی بر غلظت عناصر آهن و روی قابل جذب خاک، آهن و روی ریشه و اندام هوایی کاهو و نیز بر عناصر مس و منگنز ریشه کاهو اثر معناداری داشت. اثر فاکتور فرعی نیز بر غلظت تمام عناصر ریزمغذی قابل جذب در خاک و اندامهای گیاهی معنادار بود. همچنین برهمکنش بین نوع کود و مدت کوددهی بر غلظت آهن و رو ی قابل جذب خاک و غلظت آهن و روی اندام هوایی و نیز غلظت روی در ریشه کاهو اثر معناداری نشان داد. در مجموع، ورمی کمپوست 40 تن در هکتار در تلفیق با کود شیمیایی و نیز بهصورت جداگانه، بیشترین افزایش غلظت عناصر ریزمغذی خاک و گیاه را به خود اختصاص داد.

آهن، روی، کودهای آلی، مس، منگنز