عبدالرضا زاهدی - استادیار دانشگاه علوم و معارف قرآن کریم
مهیار خانی مقدم - دانشجوی دکتری علوم قرآن و حدیث دانشگاه اصول الدین، قم
عماد صادقی - دانشجوی دکتری تفسیر تطبیقی انشگاه علوم و معارف قرآن کریم

پژوهش حاضر با روش تحلیلی توصیفی و براساس آموزه های فرهنگ وحیانی اسلامی، به ارایه راهبرد و برخی از راهکارهای مصداقی در راستای پیشگیری از رشوه پذیری به عنوان یکی از آسیب های جامعه اسلامی پرداخته است. مقدمات آن شامل تاملی در سه شاخصه هدایت ، حکمت و رضایت و عنایت بر عرصه های برجسته نظام هدایت انسان (خودیابی، خودآگاهی، خودبانی و خودآیی) است. براساس راهبرد پیشنهادی، فرد در عرصه خودآگاهی ، چهار نکته را به عنوان باورهای بنیادین در نگرش، گرایش و کنش خود در رابطه با مسیله رشوه دانسته است و در عرصه خودبانی بر آن اهتمام خواهد داشت: 1 برطرف کردن نیازهای سایر افراد در چارچوب قوانین الهی، نعمتی از جانب خداوند و دارای آثار نیکی در دنیا و آخرت است. 2 در عالم هستی، کسب رزق و روزی دارای قوانین مشخص است و در این مهم، نقش تعیین کننده امور معنوی، افزون تر است. 3 رشوه براساس دلایل شرعی و عقلی موجب پیدایش تبعیض، بی عدالتی و بی اعتمادی به حکومت اسلامی می شود. 4 مال و منفعتی که از طریق رشوه به دست می آید. از آنجا که تخلف از قوانین الهی برای کسب روزی و برخلاف رضایت الهی است، در مسیری نامطلوب و نامشروع هزینه خواهد شد.

آسیب شناسی، رشوه، رزق و روزی، رفع حوایج، فرهنگ وحیانی