محمد مینایی نژاد - کارشناس رشته علوم تربیتی از دانشگاه علامه طباطبایی خرم آباد
سعید تیمورنژاد - کارشناس رشته علوم تربیتی از دانشگاه علامه طباطبایی خرم آباد

هدف پژوهش حاضر تحلیل مفهومی محتوای کتاب مطالعات اجتماعی (تاریخ) پایه ی ششم ابتدایی از منظر ویلیام رومی، سطح خوانایی کانینگ و زیر مقوله های مفهوم فرهنگ بود. نوع تحقیق در این پژوهش توصیفی و روش آن، روش تحلیل محتوا بر اساس روش ویلیام رومی،شاخص سطح خوانایی گانینگ و روش مفهومی خی دو می باشد. جامعه آماری این پژوهش شامل یک جلد کتاب مطالعات اجتماعی (تاریخ) پایه ششم ابتدایی در سال تحصیلی 1395-96 بود و حجم نمونه برابر با حجم جامعه انتخاب گردید. تجزیه و تحلیل اطلاعات نشان داد: ضریب درگیری دانش آموزان با متن 0/283، ضریب درگیری با تصاویر 0/28 و ضریب درگیری دانش آموزان با سوالات 0/42 بود که حاکی از این مورد بود که متن و تصاویر کتاب غیرفعال و غیرپویا است و باعث ایجاد چالش و درگیری کردن دانش آموزان نبود ولی پرسش های کتاب پویا و فعال بود و باعث درگیری دانش آموزان شد. همچنین برای سطح خوانایی کانینگ عدد شش 6 به دست آمد که حاکی از آن است که متن و محتوای کتاب برای دانش آموزی مناسب است که در سال ششم تحصیل خود به سر می برد. همچنین در مورد زیر مقوله های فرهنگ، عدد فی دو محاسبه شده 9/99 بود و عدد خی دو جدول 9/49 که خی دو محاسبه شده بیشتر از خی دو جدول بود .( 9/99 محاسبه شدهx2= 9/49 < x2 = جدول) دو فرض صفر رد شد که حاکی از این مهم بود که بین فراوانی مشاهده شده در فرهنگ و زیر مقوله های آن با فراوانی مورد انتظار تفاوت معنادار وجود داشت در ادامه نتایج پژوهش حاضر اذعان داشت که مولفان و برنامه ریزای کتب درسی باید با تغییر و تحول در متن و تصاویر کتاب مذکور باعث درگیرشدن دانش آموزان با تصاویر و متن بشود و عناصر و زیر مقوله های فرهنگ را به خوبی برای آنها جا بیندازند.

تحلیل محتوا، مطالعات اجتماعی، ویلیام رومی،گانینگ، ابتدایی