احمد حامی - استادیار گروه مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز
مهسا تراشکار - کارشناسی ارشد مهندسی فضای سبز، دانشگاه تبریز

طراحی فضای باز مراکز درمانی، جهت دستیابی به فضای مطلوب برای بیماران حایز اهمیت است. عدم توجه به طراحی مناسب این فضاها سبب کاهش کیفیت محیط و کیفیت درمان خواهد شد. با توجه به عدم توجه به مقوله فوق در شهر تبریز هدف پژوهش حاضر ارزیابی شیوه های صحیح طراحی محوطه های بیمارستانی به منظور معرفی بهترین شیوه های منظر سازی و ارایه دستورالعمل و راهکار برای طراحی های آینده می باشد. به این منظور سوالاتی در زمینه مبلمان محوطه بیمارستان، بازیابی روحی رفاه و آسایش بیماران، جذابیت بصری و تعاملات اجتماعی طراحی گردید و مصاحبه رو در رو با متخصصان برنامه ریزی و معماری منظر دانشگاه تبریز به عمل آمد. مصاحبه با 9 نفر از اعضای هییت علمی گروه برنامه ریزی و معماری منظر انجام شد. نتایج مصاحبه نشان می دهد که طراحی محوطه بیمارستانی باید با مد نظر داشتن نیاز سه گروه بیمار، کادر و سایر مراجعه کنندگان انجام گیرد. بیماران نیاز به محیطی تمیز و بهداشتی با دسترسی بسیار آسان و امنیت بالا دارند. با ارایه عناصری نظیر آبنما، گلکاری و تامین حریم شخصی برای بیماران می توان آسایش و بازیابی روحی آنان را تامین نمود. با تامین امکانات تفریحی و رفاهی نظیر تراسهای سر پوشیده و طراحی یکپارچه می توان مراجعه کنندگان را به صرف زمان در محیط ترغیب کرد. تامین فضای خلوت و آرام برای استراحت کادر بیمارستان از اولویت طراحی با مد نظر داشتن این گروه است. بعلاوه طراحی فضاهای اجتماعی برای بالا بردن بهره وری بیمارستان و سطح آگاهی افراد ضروری است. عناصری نظیر پله، کف پوش لغزنده و ناهموار و گیاهان آلرژیزا خاردار و تولید کننده مواد سمی برای فضای بیمارستان به هیچ عنوان مناسب نیست. عملیات نگهداری و مراقبت از گیاهان فضای سبز برای حفظ شادابی و سرسبزی ضروری است که به نوبه خود بر آسایش روحی و رضایتمندی استفاده-کنندگان تاثیرگذار است.

فضای سبز بیمارستان، منظره سازی بیمارستان، بازیابی روحی، تعاملات اجتماعی