حجت اله فتحی - دکتری تخصصی، مهندسی متالوژی و مواد، دانشگاه سمنان، دانشکده مهندسی متالوژی و مواد
اسماعیل عمادالدین - دانشیار، مهندسی متالوژی و مواد، دانشگاه سمنان، دانشکده ی مهندسی متالوژی و مواد
حمیدرضا محمدیان سمنانی - استادیار، مهندسی متالوژی و مواد، دانشگاه سمنان، دانشکده ی مهندسی متالوژی و مواد
باقر محمدصادقی - استادیار، مهندسی متالوژی و مواد، دانشگاه علم و صنعت ایران، دانشکده ی مهندسی متالوژی و مواد

در مطالعه ی حاضر، به اثر سرعت بارگذاری بر استحاله ی مارتنزیتی و تشکیل کسر حجمی فاز مارتنزیت از طریق انجام آزمایش گنبدی پرداخته شد. به منظور تعیین درصد فاز مارتنزیت القا شده در نمونه ها پس از فرم دهی، از آزمایش اشباع مغناطیسی استفاده شد. نتایج نشان داد که فرم دهی تحت سرعت بارگذاری پایین (نرخ کرنش پایین) 3mm/min، منجر به بروز استحاله ی بیشتر و به تبع آن تشکیل کسر حجمی بیشتری از مارتنزیت نسبت به سرعت بارگذاری بالا 300mm/min شد. دلیل این پدیده افزایش دمای نمونه در سرعت بارگذاری بالا بوده که منجر به کاهش مکان های جوانه زنی فاز مارتنزیت می شود. همچنین، مشخص گردید که کسر حجمی بیشتری از مارتنزیت در مناطقی از ورق های فرم داده شده تحت بیشترین انعطاف پذیری، تمرکز تنش و کرنش تشکیل شد. از پارامترهای اساسی در تشکیل مارتنزیت حالت تنش و کرنش بوده که در این بین حالت تنش با فاکتور تنش سه محوری نشان داده می شود. یافته های این مطالعه نشان داد مناطقی که تحت فاکتور سه محوری بزرگ تری قرار دارند دارای بیشترین کسر حجمی مارتنزیت می باشند. آزمایش های تجربی با استفاده از نرم افزار LS-DYNA شبیه سازی شد و نتایج حاصل از آزمایش های تجربی و شبیه سازی تطابق بسیار خوبی با یکدیگر از خود نشان دادند.

فولاد زنگ نزن آستنیتی، استحاله ی مارتنزیتی، آزمایش گنبدی، سرعت بارگذاری، نرخ کرنش، حالت تنش