فرامرز محمدی پویا(بیجنوند) - دانشجوی دکتری فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی
اکبر صالحی - استادیار گروه فلسفه تعلیم و تربیت دانشگاه خوارزمی

هدف پژوهش حاضر شناسایی مصادیق تفکر انتقادی در قرآن کریم است که برای دستیابی به آن از روش تحلیل محتوا استفاده شده است. بدین ترتیب، ابتدا با مطالعه نظری به تحلیل تفکر انتقادی و تبیین مولفه های آن پرداخته و سپس محتوای قرآن کریم برای بررسی مصادیق تفکر انتقادی در آن تحلیل شده است. بدین منظور کل آیات قرآن کریم بررسی و مواردی که مضامین مرتبط با مولفه های تفکر انتقادی داشتند شناسایی شده است. سپس موارد مذکور با دو موقعیت از جمله شماره آیه و زمینه مصداقی در فرم تحلیل محتوا قرار گرفته است. یافته های پژوهش به تبیین مولفه های نه گانه ای برای تفکر انتقادی انجامید که عبارت است از: پرسش گری، قضاوت با معیار، استدلال، تجزیه و تحلیل، بی طرفی، روشمندی، عینیت گرایی، حقیقت جویی و انعطاف پذیری. در نهایت برای هریک از مولفه ها، مصادیقی از قرآن کریم استخراج شد. نتایج پژوهش حاکی از تاکید قرآن کریم بر همه مولفه های تفکر انتقادی به ویژه مولفه پرسش گری است.

قرآن کریم، تفکر انتقادی، تحلیل محتوا، پرسش گری