فایزه عظیم زاده اردبیلی - استادیار دانشگاه امام صادق (ع)
فایزه طوقانی پور - دانش آموخته کارشناسی ارشد حقوق خانواده دانشگاه امام صادق (ع)

کودکان خارج از نکاح کودکانی هستند که بدون وجود علقه زوجیت میان پدر و مادر و دراثر ارتکاب عمل زنا متولد می شوند. مطابق دیدگاه حقوقی، نسب این کودکان، نامشروع وغیرقانونی است و قانون مدنی جمهوری اسلامی ایران هم در ماده 1167 به پیروی از فقهایامامیه، طفل متولد از زنا را ملحق به زانی نمیداند. مفهوم عدم الحاق آن است که قانون، نسبطبیعی کودک نامشروع را نادیده می گیرد و آثار قانونی نسب مانند ولایت قهری، حضانت،نفقه و ارث را بر آن مترتب نمی کند. نتیجه آنکه حقوق و تکالیفی که قانون برای اولاد در نظرگرفته است، به کودکان مشروع اختصاص می یابد. حال پرسش اساسی این است که کودکاننامشروع چه جایگاه قانونی در نظام حقوقی ما دارند و حقوق مالی و غیرمالی این کودکانبرعهده چه کسانی است هیات عمومی دیوان عالی کشور در رای وحدت رویه شماره 617مورخ 1376/4/3 به استناد نظر برخی فقهای معاصر در جهت حمایت از کودکان خارج از نکاح و مشخص نمودن وضعیت حقوقی این کودکان، عدم الحاق زنازاده به زانی را، به مورد ارثمنحصر کرد و کلیه تکالیف مربوط به پدر را برعهده پدر عرفی قرارداد. این مقاله حقوقخانوادگی کودکان خارج از نکاح را با مطالعه تطبیقی مورد بررسی قرار می دهد و راهکارهایحقوقی مناسب نظیر وصیت تملیکی و یا صلح اموال را جهت جبران محرومیت از حق ارثکودکان نامشروع پیشنهاد می نماید.

کودک، نامشروع، حقوق مالی، حقوق غیرمالی