محمد حسن افشاری - کارشناسی ارشد مهندسی عمران گرایش سازه دانشگاه آزاد اسلامی واحد خمین

در دنیای امروز برای کشورها حفظ بناهای ارزشمند تاریخی که هویت فرهنگی و نشانگر مسیر رشد و تعالی تمدن بشری است دارای اهمیت ویژهای می باشد. هر کشوری تلاش می کند با بکارگیری روش های خاص بهسازی از تخریب آثار تاریخی و میراث فرهنگی خود در برابر بلایای طبیعی و حوادث غیرمترقبه محافظت و نگهداری نماید. کشور ایران که دارای تمدن 5000 ساله می باشد میراث دار بناهای کهن و ارزشمند تاریخی فراوانی می باشد. اکثر بناهای تاریخی ایران از مصالح بنایی نظیر خشت و گل، سنگ، چوب و آجر ساخته شده اند، اینگونه مصالح به علت ضعف ساختار فیزیکی و پایین بودن ظرفیت کششی و برشی آنها، در برابر نیروهای سهمگین زلزله تاب مقاومت نیاورده و دچار خسارت های سنگین سازه ای و بعضا مانند مجموعه ارگ بم بیش از 80 درصد از بنا بشدت تخریب می شود. متاسفانه تاکنون در این رابطه روی سازه های تاریخی کشور کاری جدی صورت نگرفته و در عمل هر اقدامی که انجام شده بدون در نظر گرفتن ارتقای لرزه ای بنا می باشد. امید است دانشگاهیان و کارشناسان امر با ارایه روش های فنی و تخصصی خاص، رفتار لرزه ای این گونه بناها را در برابر نیروهای لرزه ای ناشی از زلزله بهبود بخشیده و با استحکام بخشی و مقاوم سازی آثار تاریخی، میزان خسارت را در بناهای تاریخی به حداقل ممکن کاهش داد. ارایه هرگونه راهکاری برای بهسازی بناهای تاریخی مستلزم حفظ نمای ظاهری، هویت فرهنگی و ساختار فیزیکی و نوع معماری کهن ایران اسلامی می باشد. در این مقاله با توجه به حفظ کلیه جوانب چندین روش خاص بهسازی مطابق لیست ذیل جهت استحکام بخشی و بهسازی بناهای ارزشمند تاریخی ارایه شده است. 1- افزایش شکل پذیری و ظرفیت باربری سازه 2- کاهش وزن سازه 3- افزایش صلبیت سقف های 4- تقویت اتصال بین دیوارهای عمودی و سقف 5- ترمیم و تقویت پی 6- ترمیم خوردگی های پای دیوارها 7- تزریق دوغاب سیمان و رزین های اپوکسی.

بناهای تاریخی، میراث فرهنگی، زلزله، مصالح بنایی، بهسازی لرزهای، فناوری های نوین