سید علیرضا موسوی معلم - دانشجوی کارشناسی عمران موسسه آموزش عالی شهاب دانش قم
سید محمود موسوی معلم - کارشناس عمران، عضو نظام مهندسی ساختمان استان قم

زندگی بشر همواره به مایه ی حیات یا آب وابسته است. وجود آب در یک منطقه عامل ظهور تمدن ها و پدید آمدن شهرها و روستاها بوده است. امر ذخیره ی آب بصورت سالم و بهداشتی و قابل مصرف در فصول گرم سال همواره جز دغدغه های پیشینیان در مناطق گرم و خشک و کویری بوده است که با خلق ابداعاتی شگفت انگیز درصدد برطرف کردن این مشکل برمی آمدند. از جمله ی این ابتکارات می توان به حفر قنات ها، احداث آب انبارها و یخچال ها اشاره کرد. شرایط اقلیمی و آب و هوایی استان قم و قرارگرفتن این استان در منطقه ای خشک و کویری و کم باران، مردم این خطه را همچون نواحی مشابه دیگر وادار به رفع مشکل کم آبی کرده است. این مقاله بنای آب انبار که نشان از هوشمندی ایرانیان همچنین هماهنگی انسان با طبیعت خشک را دارد، مورد بررسی قرار می دهد. ساخت آب انبار با مصالح بومی منطقه و ساخت آن در دل خاک و استفاده از ویژگی های طبیعی خاک برای مقاوم کردن و خنک نگهداشتن مخزن آب انبار و همچنین استفاده از بادگیر برفراز آب انبار در جهت استفاده از خنکا و نیروی باد بخشی از پیوند معماری و آب انبار با طبیعت را نشان می دهد. در این مقاله سعی در بررسی آب انبارهای سطح شهر قم و بصورت موردی آب انبار حاج حسینعلی سزاوار و راه های احیا و استفاده ی مجدد از بنای آب انبارها شده است.

قم، آبانبار، آب