مهدی قدیمی - عضو هیات علمی دانشگاه آزاد اسلامی واحد زنجان
فریبا نوروزی - دانشجوی دکتری جامعه شناسی اقتصاد و توسعه – شهرداری تهران

دیدگاه مارکسیسم طی نیم سده ی گذشته مهمترین و پر آوازه ترین رویکرد اندیشه ای و فلسفی به جهان هستی و جامعه و تاریخ انسانی بوده است. پارادایم نیومارکسیست تلاشی است برای بست مارکسیسم سنتی و تعدیل آن برای تحلیل اقتصادهای توسعه نیافته که از ایده های مارکس و لنین و مارکسیستهای اولیه الهام گرفته است. بررسی نظریه های توسعه ای مارکسیستی و نو مارکسیستی در تبیین توسعه یافتگی و علل توسعه نیافتگی کشورها هدف این مطالعه است. این نوشتار با استفاده از روش اسنادی و مروری ابتدا دیدگاه مارکسیست ها ونیومارکسیست ها در مورد توسعه را مرور کرده و سپس نقدهای وارد بر نظریه های موجود در این دو نحله فکری را ارایه میکند. در ادامه انتقاد کلی بر پارادایم نیومارکسیستی و انتقادهای وارده بر سهم هر یک از نیومارکسیسم ها درنظریات توسعه بررسی شده است. مرور نظریات موجود بیانگرآن است که نیومارکسیسم از دل مارکسیسم کلاسیک بیرون آمده است و به شدت وابسته به نظریه امپریالیستی لنین است. بررسی وجه تمایز بین نظریه های مارکسیستی ونیومارکسیستی توسعه نشان می دهد که تیوری نیومارکسیستها سهم مهم و برانگیزاننده ای در اقتصاد توسعه دارد.

توسعه، توسعه یافتگی، مارکسیسم، نیومارکسیسم