مریم وطن دوست
عبدالمهدی نصیرزاده
برانوش نیک بین

مطالعه و بررسی آسیب های ورزشی و شناخت عوامل ایجاد کننده- روشهای درمان و برنامه ریزی جهت پیشگیری از آنها در ورزش حرفه ای امروزی از اهمیت و جایگاه ویژه ای برخوردار است چرا که بروز این آسیب ها سالیانه مخارج بسیار سنگینی را بردوش باشگاه های ورزشی وارد می کنید. والیبال بعنوان یک ورزش پر تحرک و بدلیل ذات رقابتی آن احتمال بروز آسیب ورزشکار را بالا می برد و بدلیل اینکه در ایین ورزش حدود 70 درصد حالات بدن به صورت خم و راست شدن روی زانو و کمر انجام می گیرد دور از ذهن نخواهد بود که زانوها و بخصوص مفصل پاتلو فمورال (P.F) نیز در معرض آسیب بیشتری قرار داشته باشد . روش شناسی: برای این منظور تعدادی از والیبالیست های حرفه ای انتخاب شدند که 6 نفر والیبالیست مرد و حرفه ای از 5 باشگاه با مجموع 30 نفر و نیز تعداد 30 نفر داوطلب غیرورزشکار بطور تصادفی و بر اساس ضوابط ورود و خروج از تحقیق و پس از انجام معاینات اولیه توسط ارتوپد و فیزیوتراپیست به طور جداگانه انتخاب شدند. این تحقییق که از نوع تحلیلی- کاربردی می باشد، بمدت ده ماه بطول انجامید. این والیبالیست ها هیچگونه ضایعه حاد و یا دفورمیتی شدید در زانوی خود نداشتند . اطلاعات خام مربوط به انجام ورزش – اندازه گیری های مختلف محیط ران و دامنه حرکتی مفصل هیپ و مچ پا و نیز اطلاعات بدست آمده از انجام تست های عملکردی و بالینی زانوی هر فرد در یک پرسشنامه پنج صفحه ای جمع آوری شده و با استفاده از برنامه آماری SPSS با اطلاعات مشابه از افرا عادی غیر ورزشکار مقایسه و تجزیه و تحلیل گردید . پرسشنامه شامل: اطلاعات عمومی و ورزشی افراد، سوابق بروز آسیب دراندام تحتانی، اندازه گیری های دامنه حرکتی مفاصل ران و مچ پا ، پرسشنامه استاندارد ارزیابی مفصل کشگکی رانی کارلسون و تست های عملکردی زانو بود. وسایل اندازهگیری مورد استفاده در این تحقیق شامل گونیامتر بزرگ و کوچک 367 درجه - متر معمولی پلاستیکی - نقاله - چهار پایه به ارتفاع 25 سیانتیمتر و ترازوی توزین وزن بوده است. یافته ها : با توجه به تجزیه و تحلیل آماری اطلاعات خام بدست آمده از زانوهای چپ و راست دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار نتایج زیر بدست آمد : امتیاز ارزیابی مفصل P.F مربوط به پای راست والیبالیست ها به طور معنی داری از امتیاز زانوی راست غیر ورزشکاران پایین تر بود. (P.V=0/ 039) این رابطه در کمر نیز مشهود بود. تفاوت معنی داری بین مقادیر به دست آمده از اندازه گییری محیط ران در دو گروه مشاهده نشد. با توجه به بررسی اندازه محیط ران در 4 فاصله از خط مفصلی زانو و مقایسه این مقادیر در پای دو گروه ورزشکار و غیر ورزشکار از ذکر مقادیر P-Value که همگی غیر معنی دار بوده خودداری شده است. در گروه ورزشکار فقط 30 درصد افراد به تمرینات تقویتی می پردازند و 70 درصد آنها این برنامه را در برنامه هفتگی خود نداشتند. نتیجه گیری: باتوجه به بار زیاد وارده به زانو ها حین ورزش ، ضعف عوامل اسکلتی نگهدارنده مفصل P.F حین خم و راست شدن زانو ، به عنوانعامل زمینه ساز مهم در ایجاد P.F.P دراین دسته از ورزشکاران محسوب می گردد . اما این عوامل را می توان بر اساس نتایج به دست آمده چنین بر شمرد : 1- وجود کوتاهی های عضلانی و بافت نرم 2- عدم کارایی نسبی عضلات والیبالیست ها نسبت به فشارهای وارده به مفصل زانو.

ضایعات ورزشی، والیبال، درد مفصل کشککی- رانی