بهاره نصیری - استادیار و عضو هییت علمی پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
آمنه بختیاری - دانشجوی دکتری و کارشناس ارشد پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی
هادی حسینی - کارشناس ارشد دانشگاه آزاد اسلامی، واحد علوم و تحقیقات دماوند

سواد رسانه ای یکی از مباحث جذاب در حوزه ارتباطات است که می تواند به عنوان یکی از منابع مهم وکلیدی درسی در مقاطع مختلف تحصیلی مطرح باشد، سواد رسانه ای از مخاطبان به ویژه نوجوانان می خواهدکه در برابر پیام های رسانه ای تسلیم پذیر نباشند و خود را به رسانه ها اعلام نمایند، تا معنای پیام هایی که باآنها مواجه می شوند شناسایی نمایند. زیرا در حال حاضر قرار گرفتن مخاطبان در انتهای مسیر رسانه ها بهعنوان دریافت کنندگان پیام پایان یافته است و آنها باید در فرایند ارتباط، شرکای فعالی باشند. ارتقاء سطحسواد رسانه ای دانش آموزان می تواند به عنوان مهارتی حیاتی در عصر حاضر مطرح است؛ تا دانش آموزانبیشتر و عمیق تر به ماهیت رسانه ها فکر کنند و خود را از اعتیاد به رسانه ها رها کرده و بتوانند به نظرات،ایده ها و عقایدشان شکل دهند و با آگاهی کامل پیام های رسانه ای را پردازش نمایند. هدف نهایی از آموزشسواد رسانه ای این است که می توان در برابر رسانه ها قرار گرفت اما رفتارهای مورد نظر رسانه ها را بروزنداد. پژوهش حاضر از نظر هدف کاربردی از نظر روش گردآوری داده ها شبه آزمایشی (نیمه آزمایشی) بودهاست. در این روش پژوهش گران؛ دو گروه آزمایش و کنترل را انتخاب و مورد سنجش و اندازه گیری قرارداده اند. و سی نفر از دانش آموزان پایه ششم را به مدت پانزده جلسه تحت آموزش مهارت های سواد رسانهای (مبتنی بر 5 سوال کلیدی سواد رسانه ای) قرار داده ایم. که در نهایت منجر به کاوش و اکتشاف فردی،تنوع در موضوع های تحت پوشش، همراه با مشارکت فعال دانش آموزان گردیده است. نگرش های دورهآموزشی بیشتر بر تقویت مهارت های استفاده انتقادی از متون رسانه ای و تقویت روحیه پرسشگری بودهاست تا دانش آموزان بتوانند با تفکر انتقادی رسانه های مکتوب، دیداری و شنیداری را رمز گشایی ، تحلیل وارزیابی نمایند.

سواد رسانه ای، آموزش سواد رسانه ای، تفکر انتقادی، حلقه کندو کاو، دانش آموزان