فرخ زنوزی - مهندسان مشاور باوند

در پنج دهه اخیر، شهرهای کشورمان و از جمله پایتخت گسترشی شتابان داشته اند. ساخت و سازی عظیم در محدوده تهران بزرگ و پیرامون آن رخ داده اما کیفیت ساخت و ساز با افزایش کمیت تنزل روز افزون داشته است. خصوصیت دیگر این رشد گریز از مرکز تاریخی و گرایش به پیرامون است. در سال های اخیر بهره وری از سرمایه های مادی و معنوی رها شده در تهران قدیم و بازیابی هویت شهری در میان صاحبنظران و مراجع رسمی مطرح شده و تلاش هایی در زمینه بهسازی و نوسازی مراکز تاریخی شهرها صورت گرفته است. طرح بهسازی و نوسازی محله سیروس (یا چالمیدان، یکی از پنج محله تهران صفوی) با رویکرد مشارکتی، نخستین نمونه در نوع خود به مثابه آغازی برای «بازگشت به مرکز تاریخی» تهران محسوب می شود که در محدوده ای به وسعت 40 هکتار تهیه شد و به تصویب رسید. بهره گیری از مشارکت مردم، بخش عمومی، بخش خصوصی و دولت در عمران این محله برای ساماندهی بافت فرسوده و بهسازی و نوسازی بناها و فضاها به کمک روش های تشویقی از هدف های این طرح است. برای جذب منابع مالی و انسانی تمرکز این منابع بر حادترین و فوری ترین مسائل محله، طرحی پیشتاز تعریف شده که در قالب آن مهمترین راسته تاریخی محله به یک محور مجهز خدماتی تبدیل می شود تا مردم و سرمایه گذاران بخش خصوصی را به تداوم و تغییر در محله دلگرم سازد. برای اسکان مردمی که در املاک اطراف این محور زندگی می کنند بخشی از فرسوده ترین بافت محله شناسایی و طراحی برای احداث یک مجموعه مسکونی در آن تهیه شده است. بر اساس ضوابط و مقررات طرح مصوب تامین حداقل عرصه 350 متر مربع برای مجموعه سازی الزامی است . از این رو، قطعات کوچک می بایست تجمیع شوند. به منظور راه اندازی این امر و ارائه الگو، توافق شده است که یک مجموعه در اولویت اول طراحی و اجرا شود. اسناد تصویری معرف طرح نمونه در این گفتار ارائه می شود.

مراکز تاریخی شهرها، بافت های ارزشمند تاریخی، تجدید ساختار، سرمایه گذاری و مشارکت، الگوی مسکن